कैलालीक् हसुलिया बजारके संक्षिप्त परिचय

सागर कुस्मी
२७ माघ २०७९, शुक्रबार
कैलालीक् हसुलिया बजारके संक्षिप्त परिचय

हसुलिया बजारके संक्षिप्त परिचय
सागर कुस्मी
पृष्ठभूमी:-

कैलाली जिल्लामे बहुट बजार बा । कैलाली जिल्लाके बजार मन्से हुलाकी सडकमे पर्ना हसुलियामे रहल एकठो ऐतिहासिक बजार हो हसुलिया बजार । इ बजारके अपन छुट्टे इतिहास बटिस । समय बड्लाउ संगे अब्बे हसुलिया बजार ढेर जवान ओ सजिसजाउमे बिल्गाइठ । इ अभिलेखमे कैलाली जिल्लाके कैलारी गाउँपालिकामे पर्ना मुख्य बजार हसुलिया बजारके बारेम संक्षिप्त रुपमे चर्चा कैल बा ।

परिचय :-
हसुलिया बजार कैलाली जिल्लक् कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर १ मे पर्ना बजार हो । कैलारी गाउँपालिका के इ बजार मुख्य व्यापारिकरण बजार फेन हो । जहाँ कैलारी गाउँपालिका कार्यालय फेन बा ।

सिमाना:-
कैलाली जिल्लक् राजधानी धनगढीसे २७ किलोमिटर पुरुब हुलाकी सरकमे परठ हसुलिक बजार । महेन्द्र राजमार्ग मसुरियासे फेन २५ किलोमिटर डख्खिन परठ् । उत्तरमे गौरिगंगा नगरपालिका, डख्खिनमे भारत,  पुरबमे भजनी नगरपालिका, घोडाघोडी नगरपालिका, पस्छिउँमे धनगढी उपमहानगरपालिका परठ । धनगढीसे बसमे एक घन्टा ओ भेरभेड्डामे ४५ मिनेटमे पुगे सेक्जाइठ ।

बजारके नामाकरण:-
हसुलिया बजार हिट्कले उत्तर ओर हसुलिया गाउँ बा । ओहे गाउँक् नाउँसे बजारके नाउँ पर्लक हो । मने उ गाउँक् नाउँ कैसिक परल, अभिनसम सत्य तथ्य प्रमाण पटा लागल नैहो । एकरलाग अभिन गहिरके खोज अनुसन्धान हुइ नैसेकल हो । कैलाली जिल्लामे बहुट बजार बा । हुलाकी सडकमे पर्ना कैलारी गाउँपालिकामे रहल एकठो ऐतिहासिक बजार हो हसुलिया बजार ।

कुछ कहाइ:-
५० बरससे पहिलेसे व्यापार कर्टी आइल नेपालु चौधरी कठैं – “मोर पटा पाइटसम २०२२ सालसे मै पटा पैठुँ इ बजार के । उहीसे फे पहिले इ बजार बैठ सेकल रहे । उहाँ ठोकुवासे साथ कठैं कि कैलाली जिल्लाके इ हसुलिया बजार सबसे पुरान बजार हो । एकर इतिहास बहुट लम्मा बटिस् ।”

२०५२ सालसे लेके २०५६ सालसम इ बजार बहुट चमकल रहे । धनगढीसे फेन ज्यादा चमक गैल रहे । लकिन द्वन्द्व कालके चपेटामे पर्के पुरा ध्वस्त होके कैयौं व्यापारी लोग धनगढी ओर बिस्थापित हुइ पर्लिन । कैयौं व्यापारी व्यापार कर्टी कर्टी छोरे पर्लिन । कैयौं व्यापारी टे भारत टोकरी बोके भग्लैं । पुलिस प्रसासनसे बहुट दुख कस्ट भोगे पर्लिन । बहुट जहन टे प्रसासनमे थुनुवा फेन पर्लैं । अस्टे पिर भोगाइके कारण हसुलिया बजार दिन दिने भुट्भुटैटी गैल ।

खुल्ला नाका:-
हसुलिया बजार भारतीय बजार चन्दनचौकी बजारके सिमानासे जोरल बा । नेपालके छोती भन्सार खुल्ला हुइलेक ओर्से नेपालके ९५% मनै चन्दनचौकीसे सामान किनबेच हुइलेक ओर्से फेन हसुलिया बजार दिन दिने सुख्टी जाइटा । जेकर मार ओ भार हसुलिया बजारके  व्यापारी लोगन परल बटिन् ।

व्यापार व्यवसाय बर्ह्टी :-
देशमे सङ्घीयता आइल बाड २०७४ सालके स्थानीय तहके निर्वाचनमे जनप्रतिनिधि निर्वाचित हुइलैं ।  विकासमे पाछे परल कैलारी गाउँपालिकाके अब्बे सक्कु वडामे बत्ति पुगल बा ।  अत्रै किल नाही बहुत ठाउँमे पक्की डग्गर  बनसेकल बा ।  बाँकी रहल ठाउँमे बन्ना काम लगाटार आघे बर्हटी जाइटा । भौतिक संरचनामे धेर विकास हुइल बा ।

नवनिर्वाचित गाउँपालिका अध्यक्ष राज समझ चौधरी कठैं, खोनपुरके पुरान छोटी भन्सार आब हलि व्यवस्थित हुइना बात बटैलैं । एकर लाग पालिकमे हलि छलफल कैके काम आघे बर्हैना बटैलैं । आब कौनो फेन काम हलि ओ समयमे निप्टैना हमार पहिल प्राथमिकता रहल उहाँके कहाइ बा ।

अब्बे हरेक वडाके गल्ली लावा साँटके ग्राबिल होके आवाजाही कर्ना सजिल हुइल कैलारी गाउँपालिकाके निवर्तमान अध्यक्ष लाजुराम चौधरी कहाइ बा । उहाँ अध्यक्ष हुइल समयमे बहुत ढेर ठाउँमे पक्की डग्गर बनल बा ओ प्रत्येक वडामे पीच ओ ग्राबिल  होसेकल उहाँ बटैठैं । जबसे स्थानीय सरकार आइल टबसे हसुलिया बजारके किल नाही पुरे कैलारी गाउंपालिकाके मुहारमे विकास हुइल बा, निवर्तमान अध्यक्ष लाजुराम चौधरी के कहाइ बा ।

बिद्यालय :-
हसुलिया बजारमे दीपेन्द्रा माध्यमिक बिद्यालय, छिमानन्द आधारभूत विद्यालय, स्कुल ब्राइट स्टार ओ कालिका इंगलिस बोर्डिङ स्कुल गुणस्तरीय शिक्षा डेना सफल हुइल बा ।

स्थानीय तहके सरकार आइल बाड शिक्षामे फेन ढेर सुधार ओ प्रगति हुइल स्कुल ब्राइट स्टारके प्रीन्सिपल मनिप्रसाद चौधरी बटैलैं । उहाँ कहलैं, अब्बेक अवस्थामे हरेक बिद्यालयमे पठनपाठन व्यवस्थित हुइल बा ।

दिनदिने विकास रफ्टार हुइटी गैल बा । बैंक, बित्तीय संस्था, छोट छोट उद्योग फेन खुल्टी गैल बा । हरेक मेरके डोकान चाल्री हुइटी बा । डग्गर मजा हुइल ओर्से किनबेच मजा हुइटी गैल स्थानीय व्यापारी खुशीराम चौधरी बटैलैं ।

बजारमे बत्ती, पक्की डग्गर, संचार, खानेपानी, स्वास्थ्य  लगायत आधारभूत चिजके पहुँच हुइल बाड हसुलिया बजारके विकास फेन गज्जप हुइल स्थानीय लोग बटैठैं । पहिलेकले अझ्कल बहुत विकास हुइल बा, हसुलिया उद्योग वाणिज्य संघके अध्यक्ष नेपालु चौधरी बटैलैं ।

उहाँ कहलैं, द्वन्दकालके चपेटामे परके २०५७ सालसे बहुत अस्त व्यस्त हुइल रहे । यदि उ अवस्था नैआइठ कलेसे अब्बे हसुलिया बजारके आउर विकास होसेकल रहठ । भट्कल बजारके संरचना फेनसे बनल सेकल बा । पहिलेक अवस्थासे अब्बे ढेर सुधार हुइल हउवाके अध्यक्ष चौधरी कहलैं । खुल्ला नाका व्यवस्थित हुइलेसे हसुलिया बजार आउर हलि विकास हुइ सेक्ना उहाँ बटैलैं ।

२०४६ सालसे हार्डवेयरके व्यापार कर्टी आइल नेपालु चौधरी कठैं- मोर पटा पाइटसम २०२२ सालसे मै पटा पैठुँ इ बजार के । उहीसे फे पहिले इ बजार बैठ सेकल रहे । उहाँ कठैं कि कैलाली जिल्ला के इ हसुलिया बजार सबसे पुरान बजार हो । एकर इतिहास बहुट लम्मा बटिस् ।

उहाँ कहठैं, २०५२ सालसे लेके २०५६ सालसम इ बजार बहुट चमकल रहे । धनगढीसे फेन ज्यादा चमक गैल रहे । लकिन द्वन्दकालके चपेटामे पर्के पुरा ध्वस्त होके कैयौं व्यापारी लोग धनगढी ओर बिस्थापित हुइ पर्लिन । कैयौं व्यापारी व्यापार कर्टी कर्टी छोरे पर्लिन । कैयौं व्यापारी टे भारत टोकरी बोके भग्लैं । पुलिस प्रसासनसे बहुट दुख कस्ट भोगे पर्लिन । बहुट जहन टे प्रसासनमे थुनुवा फेन पर्लैं । अस्टे पिर भोगाइके कारण हसुलिया बजार दिन दिने भुट्भुटैटी गैल ।

खुल्ला नाकासे हुइल असर :
हसुलिया बजार भारतीय बजार चन्दनचौकी बजारके सिमानासे जोरल बा । खोनपुर गाउँमे रहल पुरान छोटी भन्सार खुल्ला हुइलेक ओर्से नेपालके ९५% मनै चन्दनचौकीसे सामान किनबेच हुइलेक ओर्से फेन हसुलिया बजार दिन दिने सुख्टी जाइटा । जेकर मार ओ भार हसुलिया बजारके  व्यापारी लोगन परल बटिन् ।

बित्तिय संघ संस्था :-
अब्बे जस्टेक बजार दिनदिने बर्हटी जाइटा ओस्टेक हसुलिया बजारमे फेन हरेक मेरके संघ संस्था ओ बैंकके फेन शाखा सेवा संचालनमे आइल बिल्गाइठ । अब्बे हसुलिया बजारमे कृषि विकास बैंक, राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक, एनआइसी एसिया बैंक, ज्योती विकास बैंक, महालक्ष्मी विकास बैंक स्थापना होकेकल बा । ओस्टेके बनदेबी कृषि सहकारी संस्था लिमिटेड, कालिका  कृषि सहकारी संस्था लिमिटेड, चेतनशील बहुउद्देश्यीय सहकारी, बसन्ता बहुउद्देश्यीय सहकारी, कैलारी सहकारी, नवजीवन सहकारी फेन अपन मजा सेवा डेटी आइल बा । अस्टेके किसान लघुबित्त, स्वबलम्बन लघुबित्त, युनिक नेपाल, लक्ष्मी लघुबित्त, छिमेकी लघुबित्त, एनआइसी एसिया लघुबित्त लगायत तमान लघुबित्त फेन शाखा संचालन हुइल बा ।

हसुलिया बजारमे सुरक्षाके हिसाबसे एक्ठो इलाका प्रहरी कार्यालय फेन बा । जौन चोरी, तस्करी, गुन्डागिरिसे बँचक लाग वहाँके प्रहरी रातदिन खटल बटैं ।

अब्बे सहुलिया बाणिज्य संघ फेन विधिवत रुपमे अपन कार्यालय संचालन हुइल बा । व्यापार व्यावसायमे पहिलेकसे सजिल हुइल बा । अब्बे भारी छोट मिलाके डेढ सयसे ढेर डोकान हुइ  हसुलिया बजारमे । जहाँ ९५% थारुनके डोकान संचालनमे बा । लावा लावा होटेल, हार्डवेयर, अस्पताल खुल्ना क्रम जारी बा ।

झारनझुरुन :-
हरेक समुदायके उन्नती ओ विकास हुइकलाग सपसे पहिले आर्थिक क्रान्ति हुइ पर्ना जरुरी रहठ । ओहेमारे जेजे अब्बे व्यापार व्यावसाय करटा, कर्टी बा ओ कर्ना सोंचमे बा कलेसे पहिले आर्थिक क्रान्ति कर्ही पर्ना समय आइल बा । घर, परिवार, ओ समाज हाँकक लाग आर्थिक अवस्था बल्गर ओ मजबुट हुइ पर्ना जरुरी बा । हरेक चिजके मुल्यांकन कैके व्यापारीकरण करे सेक्लेसे किल हमार थारुनके आर्थिक स्थिति टौगर ओ हिरगर हुइ कना बातमे चिन्तनशील हुइना जरुरी बा । ओहेमारे हरेक परगामे सफल हुइल लाग आर्थिक अवस्था फेन बल्गर हुइ पर्ना ओ बनाइ पर्ना बा । धन्यवाद ।

इ लेखमे ढेर बात छुटल हुइसेकी, बिज्ञ पाठक लोग सहि सुचना ओ सुझाब डेके मद्दत करहीं कना अस्रा कैले बटुँ ।
सागर कुस्मी
कैलाली ।








कैलालीक् हसुलिया बजारके संक्षिप्त परिचय

सागर कुस्मी