गयर्वा बुडुक् खिस्सा छारा
शेखर दहित
भेंरिनके भ्याँभ्याँ आवाजसे बुडुक् कान फुटगैल रहिन । बिहानसे, बुडु हाली उठो, भेंरिन छोरो, कहठ ।
मै फें का कम, निडाइल भेख ढैक यहँर ओहँर गौहा बिल्टहस खटौलीम करोट लिहा करुँ । ओह ब्यालम सस्सुर भुखलिया खुड्डुर बुड्डुर म्वाँर टाँगओर चाल कर । भेंम्ह्रल झ्वाकम, टैँ का कट्र्या रै अन्ढरा अटरा जारम ?
बिचारा खिस्स हाँसल, अन्ढारम ओकर पिअर पिअर दाँतफें बिल्गठिस् । अढ्युन उ फें आढा बाँहिक झुल्वा, ठिहुनीसे उप्पर पलिस्टरके सिँक्रल सिँक्रल चपाकसे जुर लग्ना कटटु ।
ओहँर बुडु सारा पसेलिक भेंरि छोरडेल । बगबग बगबग डौरगैल बगालिक भेंरि गल्लिक बफैटि गुह ख्वाज । आँख्खर बोलिसे कठ बुडु, झेग्री भेंरि नैचरहैनास लग्लसे ट रज्वक घर जरमना हो, सस्रन गढ्हन ।
कब्बुनै आँख्खर अर्टि लगैना बुडुक् बाट बुझडर्नु । कुचमुचाक सिंरहन्नि बनाइल झुलवा, आँखी मिस्टी डुनु हाँठ डर्नु बिना गोडाम लगैल, चल रै भुखलिया, यिह गढहक् पठ सड्ड अन्गुटटि उठक परठ यार । बुडुक् रिस झर्नु ओकरम ।
उ सबसे लग्घुक गोचा म्वाँर । डान्चे मिठमाठ रलसेफें चिकुट्क ओकर लाग बचाडिउँ । डाइ छिँया पकाइ डारि ट फें झुल्वम नुकाक उहिन खवाउँ ।
भुँखले झ्वान्डरल डरकल भेंरिक सँगसँग डौरलि डुनुजे । गाउँक् टिकरा डँर्वम बल्ल भेंरि गोठ्याक चहर्ल । भरखरिक पाइल पठरु भुखलिया बोक्ल रह । आपन बच्चा खोज्टि भेंरिया आइल । पठरु आपन डाइ डेख्क झिटटा मर्टि कुड्ल । बिचारा भुखलियक गोझु ट चाँइ बाटी । हँ…हँ…हँ…..हाँ…. ।
भगवान प्राणी जगतमे सब जहन एक ना एक्ठो सिफ डेहठ कठ । साइड ओहमार हुइ । उ चिरैचुरुङ्गनके कोटाल (ठाँठ) कहर्नम एकडम सिपार । चाहे फाँडा लगाके पटटु पकर्ना, सिउन भर भर मच्छि बझैना, मढरिक् सहट कहर्ना, बिल्लमसे गेंगटा निकर्ना, खोंघिया बिन्ना, सब जन्ल रह ।
उ कब्बु नैबिसरैना पुसके ठन्डिक डिन रह । बुडु डुनु जहन नंग्टे कराक लठ्गोरि बहान्क जुर पानीम बिल्बोर्ल । जारले काँटा फुल्गैल । डाँट कटकटाइ लागल, जिउ जारले काँफ लागल, टब छुटटि पाइल रहि ।
हमार बुसेल्हम् तीन चारठो लैया झुलाइल रह । एक ना एक्ठो मुरगनियाँ लैयाम बैठल पला रह । लैयाक अन्डा चोर्ना उपाय डेठँु उहिन । उ फें का कम ढिरेसे बठा पुगाक लैयामसे लैआनठ । गाउँक डख्खिन खेन्ह्वम चलडेठि ।
अन्डक चारुओर गोबर घास्क कौरहम् भाँठडेठी । चोरल अन्डक स्वाँड फरक । कर्टि कर्टि सारा लैयाक अन्डा बोक डर्ठि ।
बुडु कब्लैठ, सारा लैयाक अन्डा खउइया टुर्ह हुइटो ? नाइ कलसे आकुर पानीम बिल्बोर्ही कैह्क हालिहालि डुनुजे मुरि हिलैठि ।
धान कट्नी छँयाक, छन्डिक छन्डिक धानक पुटलि बनैना, धानक बाल सिल्हैना, गोहुँ कट्नी छँयाक नंग्ट ग्वारा टिस्लोर गोहुँक लरुवा, आँख्खर ढ्यालासे जुझ्टी गन्जियक झ्वाला लेक, भारिभारि बाल मिलस, भारिभारि बाल मिलस कैख बाल सिल्हैना हमार ब्यालो रह ।
पसेरी भरभर धान गोहुँ कराक लिखन्डरान गुम्टिम बेंच्क टिराेंन्जि गोली, लब्बरिक गुर्टा, करिया चुरन खाइ हम्र । भुखलिया बाटल पैसासे हिरो हिरोनिनके छोटिछोटि फोटु फें लेह । भेंरि चरहाइबेर चारुओर बिख्नाक ह्यार । ढ्यार हिरो हिरोनिनके फोटु उ डुरसे डेख्कफें चिन्हडार । आपन सुट्ना खटौलिक सिरहन्नि ओरिक सारा कुठ्लिम उ फोटु चप्कैल रह ।
जब मै ८ बरसक पुग्नु म्वाँर बुडु बुरहुवा स्कूलमे नाउँ लिखा डेल । भुखलियाहे छोर्क अक्केलि महिन स्कूल नैजैनास लाग । डिनभर स्कूलिम मै मिच्छा जाउँ । छुटटि हुइटिकि झ्वाला ओ गन्जिया लेक एक सँस्सु डौरठ घर पुगुँ । महिन डेख्क भुखलिया म्वाँरठे आए । म्वाँर झोलक् किताब बिट्खोर बिट्खोर ह्यार । किताबिम रहल रंगिबिरंगी फोटु डेख्क उ खुशी ह्वाए । कबुकबु हम्र ढम्मरढुसा लगैना खेल टरका कि उपरकाफें खेलि ।
माघक डिन रह । चारुओर कैंयाकुचिल कुहिरा लागल रह । लग्घ रहल म्वाँर ओ भुखलियक घर नैबिल्ग । सड्डभर आँखी मिस्टि म्वाँर कोन्टिम अइना भुखलिया नैआइल । मै ओकर घरओर गइनु । ओकर घरक पन्ज्र लरह्या ठरह्याइल रहिस् । खालिखालि डेहरि, कुठ्लि लाडटहंै । भुखलियक डाइ भौका लेक आइटहिस् । मन्ह्लु काकुफें सट्टर लाडटहंै । सिरुवम काम करुइया सारा कमैयाँ, बुक्रही एक एक चुटि समान ओसारंै । सट्टर पट्टर करँठ । किउ छिट्नि ट किउ ढकिया गोन्डरि, हेल्का, डिलिया, बेंर्रि । किउ मुर्गी चिंगनि रगड्नम लागल रहैं । लरहिउनन् आपन आपन लरह्यक लाड बनाइँट । किउ डब, उल्लार बिचारँठ ।
घरक पिंखाँहि रहल अमरुटिक रुख्वा जहाँ हम्र लडाबड खेलि । टरे भुखलिया चिमचाम एक टक होक सट्टर लाडट ह्यार । ओकर घर छारा कैक महाँ डुर जाइटहंै, म्वाँर गोचा महिन छोर्क डुर जाइटहैं, उ बच्पनक याद अभिनसम झिक्झोर्टी रहठ ………………।
बर्दिया