पागल मनैंयाँ

छपिलाल चौधरी
२५ बैशाख २०८०, सोमबार
पागल मनैंयाँ

कथा

पागल मनैंयाँ

यि गाउँ कैह्यासम अस्ट रहि ? बरघरिया आपन टारेम, चिरक्या आपन टालम, लौंरा लांै्या, टर्ना, टर्नि, बुर्हुवा सक्कु आपन टालम बाट ट कहिया बनि यि गाउँ ?

जाट्टिक बिरजापुर गाउँम लौटनके कहल यि बाट एकडम घट लग्टिक रहट । गाउँह हेरुइया, गाउँक मनैयन बुझुइया, मनै बरघरिया आपन टालम अप्नह जाँर पिके डिनराट लरबरैटि रहट कलसे चिरक्या फें आपन सुरम कबु टास ख्यालट ट कबु जाँर पिके जहाँ पैना उह ढन्मनाइल रहठ । असिन डेख्के गाउँक मनैन के फे सक्कुजे एकसुर्या होस्याकल रठ । टबमार लौटनके कहल बाटह सुन्के फें नैसुनलहस कर्ठ गाउँक मनै ।

आझ लौटन और डिनसे बहुट फरक डेखाइट टभुन लौटनके बड्लल बान वहाँ क्यु फें ड्याख निसेक्ठिस । चौटारा जहाँ गाउँक मनै सिटराइ अइठ ,आझ फें सक्कुजेहस सिटराइ आस्याकल रठ । चैनार लग्ना उ चौटाराम फें काजन काजे लौटन ह आम्हिन चैनार लागल निरठिस । लौटन चौटाराम सिटराइ आइल मनैन ह्यारट । डु टिन्ठो लर्का मिल्के टास ख्याल जाइट डेख्के “आझ चोलो रै मै फें टास ख्यालटुँ, महि मिलैबो ?” कैक लौटन कहट ।

“टवारहस पागल मनैन काकर मिलैना ?” विजय ब्वालट ।
“मै लौव टास लेक आइल बाटुँ र मिलैबो कलसे टुह्रहिन डिहम ।”

बिरजु उठट “नाइ नाइ पागल मनै हमारसंग रहब्या कलसे टै हम्रहिन फें पागल बनाडब्र्या । ना जान आझ कहाँसे टास ख्यालम कैक कह सिखटा ।”

संग ख्यालकलाग बैठ गैलसेफें क्यु फें उहिह मिलैना चाल निडेखाइट बरु लौटनके हाँठमसे टास छिनके पख्रा पकरके ढकेलडेठिस । चुट्टरमका ढुर झरैटि उठ्के रुनछुन मुँह करैटि लग्घुह रहलक पिपरक टर जाक बैठ जाइट लौटन ओ सुटट हाँठक सिह्रन बनाके ।

सन्ँझ्या होस्याकल रहट, मनैनके चहलपहल रहल उ चौटाराम आब सुनसान फें होस्याकल रहट कलसे आम्हिन क्युक्यु एक डुठो मनै केल नेङठ । न्यागबेर लौटन सुटलक पन्ज्रपन्ज्र नेङठ ओ क्युक्यु ट उहिह लाटले हुटयैठिस फें । जबजब लाटले हुटयैठिस टबटब “ऐया” कैक ब्वालट । उ बोलाइ ब्वालल ओ निब्वालल लौटनके लाग एक्क रठिस । वहाँ ओकर मनके पिर बुझुइया क्यु फें निरठिस । सुनसान फें हुइट जाइट ,बयाल सुरसुरसुरसुर चल लागट चौटारमका पिपरक रुखुवाके पटिया फें फुरफुर करके हिल लागट । बडरि सक्कुओर छोप स्याकल रहठ कहोरेकहोरे केल छोप्ना बचल रठिस । अन्ढारम आउर अन्ढार बडरि छोपके बनाइठ । टभुन लौटन आपन सुरम सुटल रहठ । “ठर्याङ्ग–ठर्याङ्ग” बडरिके ठर्काइ बाहेक, बुन्डि बुन्डा कटिकटि ढुरिया ढुर्कुन पानि फें वर्स लागट । लौटन भिज लागट ओ मनमन स्वाँचट । “कहाँ जैना हो ? केक्रो घर जाउँ कलसे लग्घु केक्रो घर फें निहो, चौटारामसे पैल्हा घर पुग्ना फें बर्का घचि लागठ । वहाँ पुगटपुगट ट जम्मा भिज जैम यिहाँ ट एक डु बुँडा हुइलसे फें बचटुँ । आब केक्रो घरम जैम कलसे फें महिन हेरुइया क्यु निहो ।” यिह सोँच्टि लौटन उह चौटाराम रुखुवक आर लेटि बैठल रहठ ।

आझ बिहन्नि चौटाराम मनै भरल बाट । हुइना ट अइसा ब्याला फें मनै खालि निहुइना चौटाराम आझ मनैनके खेल्ना रमैना से फें एक औरजाहिन हेर्ना ओ चौटाराके रुखुवा घ्यारल बाट । क्यु खुसफुस खुसफुस करटा ट क्यु सटर पटर भिडके बिच्चसे निक्रटि “बिचारा जारले हुइस कि का ? जम्मा ठेठ्रल बाट ।” कठ ।

असहक भिरके बिच्च भरठरि कना गाउँके ढनि निरलसेफें डान्चे डयावान मनैयाँ रहट । गाउँक सक्कुजे उहिह सम्मान करठिस, उह लौटनके लहास ठेगान लगैना जिम्मा लेटि गाउँक मनैन कहट “यि लहास लौटनके हो । जिहि सब्जे पागल कहिस, हमार सहारा निपाक हुइ यि चौटारामका पिपरक सहारा लिह पुगल ओ आझ यिह चौटाराकेसँग प्रकृतिके प्यारा बनपुगल । यिहि ह हम्र हमार गाउँक रिटि–टिठि पुरा कैक याकर मँुवल सरिरह डागबट्टि डिह परि टबकेल लौटनके आत्माह सान्टि मिलहिस । लौटन एकठो मनैयाँ हो, उ मनैयाँह पागल नाउँ डिहुइया फें मनैयाँ हो, कौेनो मनैयाँ पागल बनस्याकट कलसे पागल मनैयाँ जे ?”

यिह ब्यालम बरघरिया फें हटमटैटि मनैन पाँजर लगैटि भिट्टर जाइट, आघ लौटनह ड्याखट “लौटन मुगैल घर ना ओर रलहिस ट मँुइ निट कैह्यासम जियल रहि । असिन पागल ट रह ।” जस्टक भिट्टर जाय ओस्टक सक्कुजे नाक बुजटि रठ, भरठरि फें ।

छपिलाल चौधरी
टीकापुर–९ वनगाउँ, कैलाली

पागल मनैंयाँ

छपिलाल चौधरी