पन्चायट

शेखर दहित
४ जेष्ठ २०८०, बिहीबार
पन्चायट

कथा

पन्चायट

डिआ डेवारिक डिन सारा गाउँ जगजग ओज्रार बिल्ग । माटिक घाँेच्यम टुरुक्कसे ट्याल चुहाक भैसिक किच्चरहस पाटिर बाटि जुगुर जुगुर बर । गाउँक सारा लर्कापर्का, पटोर्हि लवँर्यन गालभर लालीपाउडर घसघस भँुवर बिल्गँट । सुप्पाभर घोच्या बोक्ल घारि, बग्गर, मर्वा, अङ्गनाम सगबक सगबक करँठ ।
छैलाछैलिन कान भरभर डौना बेबरि घल्ल रहैँ । लवन्डिन आपन जुर्राम खोस्ल । मगगम मगमग, बास आए ।

गाउँसे डैँटुर्वा भगाइक लाग सारा गाँउक लर्का किउ सुप्पा ढबढबाइट ट किउ टठिया ट्याङ्ग टेँगाइट । गाउँम एक मेरिक चप्पन रह ।
गाउँक बिच्चम रहल ढाँर्हि कुवँक ढाँठ ढाँठ घोच्यँक डिया ढर्ना कर्राे केक्रो । डिया बर्ने बरबराइट फें सुन्जाए । “पुरान चुरान खाइक डेहस्, लौव लौव लगाइ डेहस् डुःख बिमार, खाटिपुरि सब लैजा……..ऽऽऽऽ ।” आपन आपन घरक बर्कट बह्राइक लाग सब्जे डुआ माँगट ।
एक अड्रिक लर्का, बन्कसिक जोँजा सुँगा सुँगा उट्टर डख्खिन अलैया बलैया टुँ च्यो…ऽऽ खेलठ ।
ब्वाङ्ग ब्वाङ्ग बन्कसिक जोँजासे सारा डगर जगजगाए । बन्कसिक चिट्किन डगरि डगरि उर । कहुँ ओराइल जोँजा डगरिक पन्ज्र ढुँवा मँजमजाए ।
लर्कनके गाँरि गाँरि कुक्कुर फें हिउँहिउँ हिउँहिउँ कर्टि पाछ लागल डेखपरँठ । गाउँक कुकरिनके डब्निभिर्या छुटैना कर्रा । सब भुर्या भुँस्सुन, हटल कुक्कुर पुँछि टाँगिक भिट्टर खुस्टैल डाँटकेल गिज्राँइठ । “हटल कुक्कुर ओह चाट..ऽ” कहहस डब्कल डब्कल भागँठ ।

बगर्वम गोठ्याइल पसपौहाफें ओज्रार डेख्क हुइ, आपन सुम्रिम खोब पगराठी मारँठ । घोँच्यक केरनिसे पसन्के आँख टलटलाइट बिल्ग ।
उ डिन और छन्डिक राह रह । छोट्से डुगडुग बुर्ह मनैफें चोड्गर बिल्गँट । अड्रिक अड्रिक ठँर्या बठ्न्यावन गुरगुर गुरगुर माला जोर्ल नेँगठ । किउ मच्छि चोर्ना सल्ला पारठ ट किउ निमुआ । किउ कहट सेल्ह्वा घुँइया । उ डिन सारा डगर खुँझिक चिबा डेख्टो । मनैन्क सारा बक्खारिक खुँझि सौलाफ रहिन ।
आपन आपन बारि बस्ना कर्रा । उ राट ढ्यार जस्ट बारि सुन पारल रह । केक्रो मिर्चक बोट्से टिप्पासम सुर्कल रहिन । ढ्यार जहन्के ढँहर््या, खोँङ्गह्या, पहाउ झारल रहिन । राटभर चोरल सिस्याइन बिस्याइन टिना टावन खाँइठ ओ मढ पिइपिइ टुनटुन होक खोब होहल्याँइठ ।

बर्घरान बुस्याल्हा, लिखन्डरान डुकानिम पट्टि खेलुइयन्क सइ चल । किउ पट्टिम हट हट घालल घरि, रेडि, चाँडिक मुन्ड्रि डाँउ लगाइठ । गजक्क मुरि जोर्ल, छोटसे लेक भारि अड्रिक मनै जुँवक नसम जुमल रहँै । किउ रुप्या हट्क मुरि पकर्ल झोक्राइल रहँै । जिटुइयन भर खोब फँुहाइठ ।
टिन पट्टी । फलास । कलबिरेक । कट । मेरिस । जुट । का का हो का का ? पैसहर मनै भर कट खेल्नम डटल रहँै । किउ कह, मोर यी २० रुप्या खाउ । किउ कह मै भिट्टरसे २० रुप्या, किउ बाहेरसे । उप्परसे चाख्या ठपुइयन्क कमि नै रह । किउ मै बिलेन से २०, ट किउ खोल कहँठ । पट्टि बिड्ना बिडिन रह ।

उ राट बडलपुर्हान लौला खोब आपन जन्निक भोजाहा स्यावा लागल पैसा बोकल हुँ । उ डिन किउ रेडि जिटल, ट किउ मुठ्या भरभर पैसा ठुँक लगालगा गनँठ ।
ओह बगालिम रट्ग्यान मन्ल्हु फें रह । जाँर पिक लिड्रल रह । गढक बोलिओलि खड्बडाइस । उ राट ढ्यार जुँवम हार डेहल । इन्ड्यासे कमाख लानल नेसनल रेडि ५ बैन्डवाला, हर्ड्यार सोन जस्ट सिउ घरि । उप्परसे भारु ओ मोर्हु लगाक साट सौरुप्या फें । उ सबजहन सापट माँगमाँग जुवा खेलल टब्बु साँवा उठाइ नैसेकल रह हुँ । गाँरिभर रिन लाग्गैलिस ।
रट्ग्यान मन्ल्हु उर्फ परसाडुक सब्जे पट्याइ छोरडर्ल । आब सरसापट फें नैचल्ना हुइलिस् । सब्जे परसाडु डोस से आब परसड्डी गड्हा कह लग्ल । जुवाँ हटल मनैफें यिह परसड्डीह सापट डेक मोर कन्खट लागल यार कहँठ । बिचारा परसड्डी लाज काज जुवमसे उठपर्लिस ।

गोँझुम रहल एक डाँरि ठुट्ठी माखुर सुँगाक सुप्प सुप्प पर्टि नेङ्ग डेहल । हटमट हटमट गोड्डैटि घरओर नामल रह । मट्वारिक सुर चप्पलिक बाँढि टुट्लक फें पटा नैपाइल । नङ्गट पउलि, जब उ गाँवाभर गुँह बुरल, टब पटा पाइल । उ मट्वारिक झोँक बिच्घरान घरक सोँझ खोब डौँकल । मनैन टिक्या टिक्या गरयाइल ।
“यि गुँह ..ऽऽ सारे बिच्घरान मोट्किक हो, गुँहउह ठिक ठाउँम हेग नैजन्हि बहान चो…..ऽऽऽ । आबसे गँुह डबैबो ट ठिक बाट नैरहि ।” का का हो का का ? जुँवम हटल रिस ओह गुहम निकारल ।
उ नसक ढुँनम आपन घरजैना डगर भुला डारल । रिसक झोँक उ डगर खर्कल पटै नैपाइल । ओकर पाछ अकलघरान बच्चैलि कुकरिया झिँउझिँउ छुट्लिस् ट बल्ल होस खुल्लिस् । उ ढिरढिर च्वअ…च्वअ..च्वअ…च्वअ…ऽऽऽ कर्टि कुकर्याह मन्सा डारल । पाछ ट, पुँछि हिलैटि ओकर गोरा चाट लग्लिस ।
ढ्यार डिनसे उ अकलघरान टर्निकम डाउँ लगाए । उ मोख्वाँ झाँक्ख भिट्टर डिआ बरट हेरल । अकलघरिया जुँवम बा कना बाट फें उहिँन पटा रहिस । टर्निह छोटमोट लर्का पकर्ल बेफिकिर निँडाइल डेखल
। बुरहाइल ससुइया फें डोसर कोन्टिम मरलहस सुटल भेटाइल ।
साँइसुँवा सम्मासि राट । परसड्डी मनम ढ्यार बाट खेलाइ लागल । आपन चाहट ठाम्ह नैसेक्ना हुइल । आँगक सारा लुग्गा निकार डारल, एक टाग डोरा नैबचाक । ड्वारिक उप्परसे पिस्निम हाँठ खोस्क घरेला ढिरसे सारल । चाल पाइक डर महा गरुसे पउलि सारल । साँस ठाम्ह ठाम्ह पउलि उठाए । ढिरसे मिँझारिक पुर्वक कोन्टिम छिरल उ । बर्टि रहल ढेब्रि फुँक डेहल । चाल मार्क नंगट जिउ अकलघन्र्यक उप्पर सिँउरगैल ।

अकलघन्र्या आपन ठर्वा बटाक टर चुमचाम सहलि । एकघचि पाछ, आपन मर्डक जिउओ आनक जिउ उ अन्सार डर्लि । उ चिँठ बकोट लग्लि टब्बु परसड्डी आपन हवसमे लुप्ट रह । ढ्यारबेर डब्निभिर्या चल्लिन । बच्चा डाब्क च्याँ च्याँ कर लागल । भिट्टर हरबराइट सुन्क बुहर््या ससुइया ढेब्रि लेल कोन्टिम अइलि । डिआ डेख्ख परसड्डी नंगट भल्वाहस हुरडुर हुरडुर भागल ।
टर्निक बिलोजिक गोडाम सारा टुटल रहिन । पेटिकोट फाट्क चाँइवाटि होगिल रहिन । आपन ससुइयाह डेख्क उ ह्वाँह्वाँ रुइ लग्लि । “महिन के हो ढँुर डेहल, आब मै कौन मुहसे भैयक बाबाह कहम । मोर सब लुट लेहल ।”

ससुइया, पटोइह्या उक्वाँरभेंट होक खोब रुइल । रानपरोस डिआ लेल लेल ह्यार आगिल । अकलघरान टर्निक सारा जिउ बकोटल रहिन, आँगक लुग्गा सारा छिट्नाबिडिन रहिस । का हुइल ? का हुइल ? रैहो रैहो रानपरोस हल्ला मचगैल । किउ सोरि लगा लगा पुँछठ । किउ डुख डेखाँइठ ।
“च्वँ च्वँ, टै बिचारिक, अइसिन ट का कैडेना हो ?”
“कौन पापि रन्डा हो काल्हिक डिन डेख नापाइस । निङ्गगोर्वा, डहिजरा, अइसिन कराइबेर परान नैअटक गैलिस । गाँरिम किरा परजाइस ।”
“के हो पटोइह्या टुहिन अइसिन करुइया ? चिहिन्लो ट बटाउ ?”

ओहँर बिना गोडामिक बिलोज घल्ल अकलघन्र्या आपन माँउक छाटिम चपट्के सुँक्क सुँक्क करि ।
किउ अकलघर्याह, जोख्नाह पुछिस । “यिह ब्याला जोख्नै फें घर सुन पार्ख जाइकपर्ठिस गडहै ।” बगालिमसे किउ गरयाइट सुनमिल ।
“गाउँक अलग्ग घर बनाइ ओ बुरहाइल डाइ ओ जन्नि बच्चा छोरछोर राटबिराट घुमि ।”
किउ जोख्नाह लिखन्डरान डुकानिम पट्टि खेलट डेखल बाट कहँट । बगालिम जन्निन सब्जे जोख्नक उप्पर रिस झोँकिस । बुरहाइल, जवान सब जुटगैल । भौँना जोख्नाह खोज निक्रल ।
“रै जोख्ना, बहानचो………ऽऽ यहर पट्टिम डटल बा, ओहर घरम का का होगैलिस् पटा ठोर बाटिस् ।” भौँना आपन रिस डेखाइठ ।
“टोर का हुइटा रै माडरचो…….ऽऽ , पट्टिम हटल डेख्टा कि नाइ ? का हुइल रै ?” जोख्ना रिस डेखाइट ।
“ का लाँ….ऽऽ का ?, बाहनचो…ऽऽ, ओहर के हो जन्नि ढँुर्हके चलडेलिस्, पटा ठोर पाइ ?”
पट्टि खेलुइयन साराजे होहल्याइ लग्ल, “रै भौँना फुरसे हो रै ? कि ठागटे ?” सब्जे पुछ लग्ल पालिक ओस्रि । भौँना सारा बाट बटाइल टब्बु के हो कना भर पटा नैलागल हो कहठ । पट्टि खेलुइयन सब्जे उठजैठ । गुरगुर गुरगुर सब्जे डौर जैठ ।

बिचारा जोख्ना पट्टिमफें हटल रह ओहर जन्निक उ डसा डेक्ख ह्वाँ ह्वाँ……..ऽऽऽ रुइ लागल । ओकर कौनो औसान नइअइठिस । के हुइ यि काम करुइया, कटि संघर्यन सोढि खोजिम लाग जैठिस ।
किउ पुछ, कहोर से आइल हुइ ? कुइ कह कौन डगर भागल ? किउ बेन्ह्वा ओर हेर जाए । किउ कह, “भेटैलसे ओकर सारा पुर्जा काटडेबि ।” गलमल गलमल बराबेर सम चलल ।
डिअक ओज्रारसे जोख्ना कुछ चिज छाँन्हिक उप्पर डेखल । अढिउन फुस्सर रंगिक पइन्टर, ढन्ढाहा झुल्वा ओ पटरक लारा डार कट्टु रह । उ पइन्टर हेर्क सब्जे अन्सार लगाइठ । “केकर हुइ यार !”
किउ कह अस्ट हस रंगिक ट लौघरान जरावर रहिन । किउ कह नैहो यार । किउ कह, अस्टहस टे फल्ना घल्ल रह । मनैन टिक्याक कह बन्ना फें नैरह । ढ्यार बेरसम ओह पइन्टर ओ झुल्वा चिहिनम ख्यालझ्याल ख्यालझ्याल कर्ल ।

एकघचि पाछ, “अस्ट रंगिक ट आझ परसड्डी घल्ल रह यार !” कैक बेफ्ना बक डेहल । उप्परसे बिच्घरान मोट्कि फें ठप डेलि । “का निका ! टम्नह हमार ढुपहर््वा ठे ठहर््याक एकठो मड्वा खोब डौँकल बा । महिन फें ओह, परसड्डी हस लागल बरा ।”
साइड ओह परसड्डीक पइन्टर हुइ कनाम अन्सार डर्ल । एक बगाल परसड्डीह खोज लौघरान घर पुग्ल । बाहरसे हाँक पर्ल ।
“रै परसड्डी ? रै परसड्वा बाटे रै ?”

किउ चाल चिघार नैकरल । एक घचि पाछ लौघरान बर्कि भेँमर्हल, झोट्मुर फेँक्रल, पेटिकोटक ठेँकन पर्ल, ढेब्रि डग्ल बाहेर निक्रलि ।
“अट्रा राटविराट, का हुइटिन यइन्के ? ना सुट्हि ना सुटडिहि !”
“का हुइ परसड्वा बा कि नाइ ? बटाउ ट पहिल !” भौजीसे पुछ्ल ।
“उ मड्वक का भर, काम ना ढन्ढाँ डिनभर चोर चोर मढ् पिहिँ ओ जुवा खेल्ना केल ट ढंग बाटिन । जब्से इन्ड्यासे अइल, राटडिन ओह जुवम ट हुइहिन, ना घरम पैसा डेखैहिन् । ओहरे जुवम ट हुइहिन !”

भौजिक बाट्से अन्सार लगैठ । टब ट ओह परसड्वक खिढा हुइस कठ ।
“का करल जे हो भैया !, फेर यी परसड्वा ?” भौजी पुछ्ली ।
“का करि गड्हा अकलघरान टर्निक उप्पर सिउर डेहल ! ढुँर्क उ गायब बा ।”

बाट सुन्क भौजि बरबराइ लग्ठि,“ अस्ट अस्ट काम कर्ठिन यी छिन्रा ! पग्ला काकरि ट । मै ट कठुँ किउ डट्क पिट्ठिँन नाइ । कमसे कम सुढ्रटिन ट ।” लौघन्र्या आपन गोस्याह जगाइ जैठिँन ।
परसड्वाह खोजुइया अकलघरान घर लौट् जैठ । आब बाट पक्का हुइल, यी सब खिढा ओह परसड्वक काम हो कैक । उ राटभर परसड्वक खोजिम लाग जैठ टब्बु उ नैमिलठ ।
डुइचार डिन गाउँम ढुँन्र्हा बाटक फटरङ्ग खोब चलल् । सब जहन्के मुहम यिह बाट, चाहे चौराहक डुकानिम रह या घाँस कट्निन्के बगालिम । गाउँम पनभर्निनसे लेक छेग्रौहा, भेरौहा ढुँन्र्हा कलक का हो रै ? खोब सोढिखोजि करठ ।

किउ कह ओह अकलघन्र्यक पठ ट हुइ । डेख्क चम्कहस करल हुइ ट नै परसड्वा डाँउ मारि । नैट परसड्वक ओत्रा हिम्मट कहाँसे अइहिस । ढेर मनै परसड्वक गल्टि अँग्राइठ । किउ किउ भर ओह अकलघरान टर्निक । यी बाट बिस्राइ नैपइटि परसड्वा पटा लागगैल । उ भाग्क आपन मामक गाउँम नुकल रह । डोसर डिन उहिन पकर्क लान डर्लिस ओ आब गाउँम ढुँन्र्हक पन्चायट बैठना हुइल ।

पन्चायटक डिन ।
गाउँक चौकिडर्वा टोँटा फार फार हाँक पार डारल । भलमन्सान घर पंचायट जुट्ना हुइल । कचल्लि ढेबल्लिसे डुगडुग बुरहाइल, छिपलपाकल मनै पन्चायट ओनाइ गुर्रगुहर््यँट जाइटहंै । ओहर भन्सर्यन्क कर्रा, भाट झँस लगालगा उ घरसे उ घर पंन्चायट हेर जैना गोचारठ ।
एक्क घचिम गुर्रगहर््यँट बर्का आमक रुख्वक टर मनै जुटगैल । अकलघन्र्या आपन लर्का ठेँक्नम लेक सुँक्क सुँक्क करि । एक पाँजर जोख्ना भोहर मन कैल ठहर््याइल रह । परसड्वाह नंगट पार्ख पगहसे बहान्ख ढेन्ढुँइल रहैँ ।

भलमन्सा बरापु । लिखन्डर्या । चिरक्या । बर्का गुर्वा । ओरगन्वाँ । चौकिडर्वा । गाउँक किसन्वन । परसड्वक बाबा सब ओह पन्चायटम रहँै ।
परसड्वक बचाउ कर्टि, “मोर छावा ट ओइसिन खिढा करेवाला नैहो ।” ओकर बाबा कहिस ।
बगालिमसे छन्डिक छन्डिक बाट सुन्जाए । किउ कह, उ डिन डख्नान बक्टि चोरुइया फें यिह गड्हा हो । रट्ग्यान घुँइया कोरुइया फें यिह हो । सारा बखारिक खुँझि चोरुइया फें यिह हो । किउ कह, हमार बरेर्वक खोँङ्गघ्या कटुइया फें यिह हो ।

गाउँक सारा आरोप ओक्र गाँरिम ठुँस लग्लिस । हुइल नैहुइल, चोराइल नैचोराइल, घटल नैघटल, सारा जुम्मा ओह परसड्वक उप्पर ठोप डेलिस ।
भल्मन्सा बरापु पालिक ओस्रा पुछ लग्ल । “ बटा पटोइह्या ! टुहिन ढुँरहुइया यिह हो ?”
अकलघन्र्या सुँक्क सुँक्क केल कर । मुहमसे बाट नैनिकरिस । एक्क टार्से बरबर बरबर आँसकेल चुहिस ।
लिखन्डर्या काकु परसड्डीह पुछ्ल, “यि खिढा करुइया टैं हुइस रै ?” उ चाल चिघार नैकर ।

ओहर परसड्डीक बाबाक कर्रा । कठ आपन लर्कन के ख्वाँट डेखि । “के करहिन के सब मोर छावक उप्पर जुलुम लगैहि, यी बाट ट हुइ नैसेकि ।”
परसड्वाह नंगट डेक्ख मनै खुसफुस खुसफुस करँठ । फेरकोे भल्मन्सा बरापु परसड्डीह डक्लैटि पुछ्ल । “रै गड्हा ! यि सब ट्वार लिला हो, बटा के के हो, यी सब खिढा करुइया ?”
घरि अकलघन्र्या ट घरि परसड्डीह । पालिक ओस्री खोब कबलइल टब्बु किउ नैबोलल । ख्यालझ्याल ख्यालझ्याल करट करट डिन एक टाँरा टसक गैल । मिन्हि खैना जुन होगैल । बाट आभिन किनार नैलाग सेकल । सब्जे डट्कर गैल । किउ कह ज्या हुइना होगिल, आबसे जोख्ना आपन जन्निक हेरविचार मजासे करि काहुँ ।

“यि अइसिक राटविराट नैघुमट ट, यि सब डिन डेख नैपरट !” किउ कह पटोइह्या फें नैचिहिन्ल परसड्वा होकि और जे हुइट । आब परसड्वह सजाय नाकरो ।
परसड्वक बाबक बल्ल साँस अइलिस् उ टनटन बोलि लगाइठ । “अट्रा बेरसम् मोर छावइ ओस्ट भोग्लि कहर्ल, याकर हर्जा के भरि ?”
भल्मन्सा बरापुक, यी सब बाट ओनाइट ओनाइट कान पाकगैल रहिन् । पँज्र भिजाइल चप्का उठाक, बिना बोल्ल परसड्वक कुब्बर पोघाग डुइ सराका का लगैल, चिल्लैटि परसड्वा मै हुइटँु कैख बक डारल । सारा मनै अकबक होगैल । सब्जे कबु परसड्वा हे, ट कबु ओकर बाबइ हेरंै ।
उ जाँर पिक आपन होस हवास उरल बाट करल । उ राट मढ् पिक उ डगर बिस्राक जोख्नक घर पुगल बाट करल । कोन्टिम अकेली जोख्नक जन्निह डेख्क ओकर डिमाग घुम गैलिस् हुँ । अस्ट अस्ट उ डिनिक बाट बकल ।

बाट ओनाक, सब्जे आब का सजाइ कर्ना कनम लाग गैल । किउ कह आब यी गढ्हहे अकलघन्र्याह भिरा डेउ । किउ कह नाहिँ, बिचारा जोख्नक घरकुर्या बिगरजैहिस । किउ कह मुहम कर्खा लगाक साट गाउँ घुमाइ ।
भल्मन्सा बरापु सब जुम्मा आब जोख्नक उप्पर सौप डेल । “जोख्ना बिचारा मर्कम बा, यि ज्या कहि ओह फैसला हुइ ।”
जोख्ना बिचारा का बोलँु , का बोलुँ डिमाग नैलग्लिस । जन्नि छोरु ट महा मुस्किलसे पाइल हो । साट गाउँ कर्खा लगाक घुमाक महिन का मिलि ? यी सब बाट समझ्क उ चुमचाम रह । भलमन्सा बरापु फेरचो जोख्नाह पुछ्ल, “बोल जोख्ना ट्वार का बिचार बा !”

जोख्नक कुछ बोलि नैफुटलिस । फेर्से भलमन्सा बरापु परसड्वक बाबइ पुछ्ल,“ अकलघन्र्याह पटोइह्या लेबो ! सब अप्नक छावक बिगारल ट हो ।”
अइसिन बच्चाइल पटोइह्या केलि कैख इन्कार कैडेहल । मोर का पटोइह्यन्क कमि बा, कटि उल्ट ढाक लगाइल, परसड्वक बाबा ।
यी बाटम खोब खेलझ्याल खेलझ्याल करठ टब्बु फें किनार नैलागल । बिहान्यसे बैठल पन्चायट सँझ्या होजाइठ । सब्जे हड्बडाइ लग्ठ । किउ कठ आब टेका माफ कैडेउ । किउ कठ, जोख्नाह जिम्मा लगा डेउ । किउ कठ, ओह परसड्वक उप्पर परछ डेउ ।

यि सब बाट ओनाख भल्मन्सा बरापु बरा धरमसंकटम परगैल । परसड्वक उप्पर भिरैलसे जोख्नक पिठिम बुक्रहि ओकर बुरहाइल डाइह लागक पर्हिस् । ओहँर परसड्वक बाबाफें आपन छावकम नैलेना । ओहर जोख्नक घरकुरिया फें टुट्ना । सब बाट सोँचसमझ्क भल्मन्सा बरापु जोख्नक पउलिम ठहर््याक सोँच्ल ।
“जोख्ना मन्जुर हुइ कलसे आपन जन्नि आपन ठे जो ढारि । आँखि ट्याका परसड्वइ माफ कैडिइ । आउर यी सब लफरा करुइया, गाउँ भरिक किसन्वनके डिन हर्जा हुइलक ओर्से येकर सुअरमाकर ज्या हुइलसे फें डाँरकँुर लेहक परि । का बा जोख्ना टोर कहाइ ।”

जोख्ना मज्बुरिम मुरि हिलाइल । सब्जे भल्मन्सा बरापुक बाटहँ मानक पर्लिन । सारा किसन्वन ओह डिन परसड्वक घरक मुसन्डा सुरा छेक डेल । बेरि जुन होगैल, सारा किसन्वन होहल्या होहल्या डाँरकुँर खैठँ । जोख्नाह डुइहिस फाडिल बठा लगा डेठ । बिचारा मर्कम बा कैख । बिचरा जोख्ना, खाउ कि नाइ कर्टि बठा बोक्क घरवर भोहर मन लेक नामडेहठ ।
बरा गरु पउली लेल उ आपन घरवर जाइठ । डगरिम भेटाइल कुक्रिन बोकल बठा छिट्का डेहल । घर जाक आपन जन्निह पकर्क खोब रुइल । उ राट बेरि, चुल्हम रहि गैलिन । उ डिनके पट्टि खेल्लकम उहिन ढ्यार पस्टो लग्ठिस् । ढेर डिनसम् उ उप्पर लिल्हार कराक गाउँम नेंग नैसेकल ।

ओहर अकलघन्र्याह गाउँक कँुवम पानि भर जैना मुस्किल लागिस । उहिन मनै उलिट बिलिट हेर्लसे फें आँस गिरजाइस । ढ्यारजे ओकर फटरङ्ग बटाइस । किउ कहिस परसड्वक उबर्वा जाइटा रु…, किउ कहिस, यिह जन्निय ओस्ट रना म ट । नैहुइना हुइना फटरंङ्गसे गाउँम बाट फैलगैल । किउ कह यि परसड्वाह बलैल रह, माउ पटा पैलिस ट बहना बनाइल हुँ । मनै अप्नह बाट सिर्जाक बटाइँठ ।
यि सब सुन्क अकलघन्र्या मिच्छा गैल रह । उ राट अकलघन्र्या, लर्का बुकु बहान्ख बाहेर निक्रल रह । जोख्ना आपन किस्नान घर बेरि खाइ गैल रह । जोख्नक डाइ बेरि खाक आपन नट्या खेलाइ गैलिस, कोन्टि ट छुच्छ रह । उ चिल्ला चिल्ला रुइ लागल । रानपरोस डौरगैल । किउ पिँखाहि, ट किउ बारिम झाँक लग्ल । अकलघन्र्या ढाँठ्म लस्री बहान्ख, आपन घ्याँचा फसासेक्ल रहिन । आँखभर छलरबलर आँस । रैहो रैहो करट करट जोख्ना फें आगैल । उ आपन जन्नि पकर्क खोब रुइल ।

“यि सब काजे कर्ठो ? मोर लाग नै ट यि मोर लर्कक लाग सहि । यिहि टुँवर जिन बनाओ । मै टुहाँर लाग हर मुस्किलसे डब्निभिर्ना टयार बाटुँ । यम्न टुहाँर का डोस ? टुँ ट मोर हिम्मट हुइटो, साट जुगसम् संग रना संग मुना उ टुहाँर कसम मै का सम्झुँ ? यी पापि डुन्या लौसे हमार पाछ लागल बा, मै टुँहार लाग हर मुस्किलसे जुझ्ना टैयार बाटुँ । ”

यि सब बाट समझ्क अकलघन्र्या आपन मन ठाम्ह नैसेक्लि । उ उक्वाँरभर पकर्क खोब रुइलि । उ जोख्नासे माफि मंगलिन । नैसोचल गल्टिसे, उ ढ्यार डुखि रहि । अत्राभारि गल्टिक सजाइ डाँरकुरमे मिलैना, सजाइ मिनाहा कर्ना पन्चायटसे उ नाखुस रहि । गाउँक भलमन्सा, लिखन्डर्या, चौकिडर्वा, अगौहा, गरढुँर्याह सराप सराप गर्यैलि । ढुँहर््वा भर छाटि फुलाक नेंग्ना, उल्ट जन्निक गल्टि डेख्ना समाजसे डट्के लर्ना हिम्मट जुटैली । उ हर जहन मुहटोर जवाफ डेहक लाग मन बल्गर बनैलिन । भारिभारि अपराध गाउँक पन्चायटम मिलैना, सजाइ मिनाहा कर्ना, डाँरकुँरसे पन्चायटम बाट फर्छैना बाटक डोसर पाँजर ठहर््याइल रहिन । जोख्नाक मैँया डेक्ख, उ अट्गर हुइल रहिन ।

शेखर दहित
बर्दिया

पन्चायट

शेखर दहित