डाइ

संगम चौधरी
२० भाद्र २०७८, आईतवार
डाइ

कथा
डाइ

ठोरठोर बड्री लागल रहठ । हावा फेंन चल्टी रहठ साँझके समय सिट्टर होरहठ । वर्षा पिपल चौटारामे बैठल जाने का सम्झठी । असिन लागे उ बहुट गहिरसे बिटल डिनके याडमे डुबल बटि । वर्षाहे उ स्कूलमे पहरलक, याड नैअइना टे बाटे नैहो । जोन स्कूलमे बचपनसे पह्रे जाइन, वर्षौंसे हप्तामे छे डिन उहे स्कूलमे आढा डिन संघरियन संगे खेल्के पहरके बिटैलिन । वर्षक् उ रेश्मी भुट्लाहे हावा सरसरसर उरैटि रहिन । उ सुन्डर अनुहारहे हावा आके भुट्लाले छोपडिन । वर्षा अपन भुट्ला सवँर्टि शान्त स्वभावमे याडमे डुबल रहिजाइन ।

वर्षा अपन जलम डेना डाइहे डेख्ना टे डुरके बाट हो । एक घुटका डुढ फेन चुसे नैपैली । मने वर्षा अपन डाडाके बटाइल घटनाके याड अइठिन । वर्षा छोटमे सौटिन्याँ डाइक् हेल्हासे रोइटि डाडक् कोनामे जाके डाइक् बाट सुनाइन । ओहे बेला डाडा राजु कहिन । बाबु उ टोर जलम डेहल डाइ नैहो । टबे टुहि असिक कराइठ । हमार जलम डेना डाइ टे टुहि जल्माके यी संसारसे बिडा होके गैसेकल । डाडा राजु फोटु डेखैटि कहिन । अपन जिन्गिक् कठा सुनाइन । बाबु वर्षा जब मै पाँच बरसके रहुँ ओहे बेला डाइ टुहि ओ महि सडाके लाग छोरके चलगैल । डाइ बहुट कमजोर रहे । बहुट मैयाँ करे महि डाइ । बाबा डाइक् लाग लानल फलफूल स्याउ, अंगुर अप्नेफें खाए ओ महि फें खवाए । डाइ कहे राजु छावा टंै बहुट कमजोर बटे ले फलफूल खा कैह्के कहे । मै कहुँ डाइ टंै बेराम बटे टंै खा कहुँ टे डाइके आँखिमसे आँश गिरे लागिस । डाइ कहे राजु टैं मोर चिन्टा ना कर । मोर टे आझ हो कि काल्ह पटा नैहो ।

डिन बिट्टि गैल । एक डिन डाइ अचानक बहुट जोरसे बेराम होगैल । डाइहे अस्पटालमे लैगैलैं । ओहे डिनसे मै डाइक आवाज सुने नैपैनु । ओहे डिनसे मै डाइक् डंडुर कोनासे अलग होगैनु । डाइ महि छोर्के बहुट डुर गैगैल कबु नैघुम्ना मेरके । जब अस्पतालसे एम्बुलेन्स आइल टे मै बहुट खुशी हुइनु मोर डाइ आइल कैह्के । मै डौरटी गैनु बाबक् कोनामे एक छुटिमुटि बच्चा डेख्नु । बाबक् आँखी रोके लाललाल होगैल रहिस । बाबासे पुछ्नु, बाबा इ के हो ? बाबा कहल टोर बाबु हो । मै अन्जान बालक बाबुहे डेख्के बहुट खुशी हुइनु । एक घचिक पाछे डाइहे निकर्लै डाइ निडाइल जसिन रहे । बाबु टैं जोरजोरसे रोइ टहिस । मै डाइहे जगाइ गैनु । डाइ डाइ उठ बाबु रोइटा कहटि मै बहुट जगैनु मने डाइ नैजागल । मै रोइ लग्नु, महिन औरेसे डाइसे अलग करैना प्रयास करलैं । मै बहुट रोइनु । डाइ कुछ नैबोलल । एकचो फें नैहेरल, चालचुल फें नैकरल टे महि मजा नैलागल । डाइक् का होगैलिस कैह्के बहुट रोइनु । भारी भारी मनै फेन रोइनै । एकघचिक रहिके डाइहे उठाके लैगैलैं । उ जर्टि रहल डाइक चिटा आझसम खोब आँखी रसाजाइठ् ।

डाइक् मैयाँ नैपाइल मै एक टुवर ओ बाबु टै जुन डाइक् अनुहार फेंन डेखे नैपैले कहटि राजु वर्षासे अपन जानल डेखल सब सुनाइँट् । ओहे बाट वर्षाहे याड आइ टहिन । आँखी आँसले भरगैल रठिन । अपन डाडा राजुके बाट सम्झटि रठि । बाबु वर्षा टैं डाइक् अनुहार फेंन डेखे नैपैले । टैं बाबु डाइक् डंडुर कोना कसिन रहठ कना फें पटा नैपैले । डाइक् अमृट जसिन डुढ एक घुट्का फें पिए नैपैले । हाँ बाबु टैं भुखले बहुट रोइस, डाइक् कोखके लाग डाइक् डुढ चुहकक् लाग । टब बाबा टुहि अपन कोनामे लेके ढरढर आँश गिरैटि रोए । बाबा डाइक् नाउँ लेहे ओ कहे मिना कइसिन जिम्मेवारी छोरगैले । आझ मोर कोखमे एकठो छाइ । कैसिक डिउँ । यी छाइहे डाइके मैयाँ । हेरो मिना यी छाइहे । टोहाँर लाग टरपटा, हाँ टोहाँर लाग टपरटा कैह्के बाबा बहुट रोए । बाबाहे औरे डाइ लन्ना मजबुरी होगैलिस । टब यी छोट्की डाइहे लानल ओ बाबु टुहिहे छोट्की डाइ टोर हेरचाह करे लागल । टुिह बह्राइल । मै फेंन डाइके मैयाँ नैपाके रोउँ । छोट्की डाइ महि ओ टुहिन अपने बच्चा जसिन मैयाँ डेहे लागल मने जब भैया जन्म लेहल टबसे डाइक् मैयाँ हमार प्रटि कम हुइ लग्लिस । हम्रिहिनसे जेडा भैयाके बास्टा करे लागल । वर्षा अस्टे अस्टे सारा बाट सम्झटि रठि । वर्षा डाइक् ओ डाडा राजुके मैयाँ साठ पाके हुर्कठि । डाडा राजु ओ भैयाके संग खेल्के डिन बिटाइ लग्ठी ।

वर्षाहे याड अइठिन डाडासे स्कूल अइलकसंग खेल्लक रमैलक् । वर्षांैसे संघरियनसंग बिटाइल डिन समझके बर्षाके डिलमे मैयाँ आइ लग्ठिन । ओहे संगे बहरलक हँस्लक खेल्लक संघरियन अपन अपन जीवनके लक्ष्य ओर डौरल रहिंट । सबजे अपन अपन डौरमे रहिंट । मने वर्षा आझ अक्केली ओहे स्कूलके चौटारामे बैठल रहि । असिन लाग टहिन कोइ संघरियन अइटैं टे कानै मिठमिठ सुख डुःखके बाट कर्टि रमैटि हँस्टि । मने यी सब वर्षाके सोंचाइमे रहिजैठिन ।

वर्षा अपन डाडा राजुके डन्डुर कोना कबु नैबिस्रैठी । जब छोट्की डाइसे एकठो भैयाके जलम हुइठिन । वर्षा फेंनसे डाइक उ डन्डुर कोनासे डुर हुइठि । कारण आप उ कोना भैयाके होगैल रहिन । भैया जन्मनाके बाड वर्षाके हेरचाह कर्ना सब राजुके उप्पर आजैठिन । वर्षाहे हेर्ना, खवैना लुग्गा कपरा हेर्ना सब काम राजुके होजैठिन ।

एकओर बाबा डाइक् विछोरके पाछे डारुक् आहार बनैले रहिन । डारु जेडा पिलक कारण बाबाके स्वास्थ्य फेंन बिगरटि जइठिन । राजु बाबाहे सम्झाइँट् फेंन, डारु ना पिइस कैह्के । मने बाबा कहिन टोर डाइक् याड भुलाइक् लाग पिठुँ कहिन । कुछ डिन बाड राजु ओ वर्षाके बाबक फें डारुके कारण ज्यान चलजैठिन । बाबाके मौटके बाड राजु ओ बर्षाके डाइ औरे भटारकेसंग चलजैठिन ।

राजु ओ वर्षाके जिन्गिमे अन्ढरिया छाजैठिन । छोट उमेरमे बिना बाबा डाइक् डुनु जहनके जीवन आँशमे बिटे लग्लिन । का खाउँ का लगाउँ कसिक करि कना डुनु जहनके सोंचमे आइ
लग्लिन । यी संसारके मनैनके मन फेन कट्रा कठोर अपन खुशी ओ स्वार्ठके लाग अपन सन्टानहे फेन छोर डेठैं । राजु ओ वर्षाके जिन्गि पल भरमे करोट लेह पुग्ठिन । हँस्टि रमैटि खेल्टि जिन्गिमे आँढी, आके सारा कुछ उराके लैगैल रहिन । विछोरमे विछोर, डुखमे डुख ठप्टी जैठिन । डाइके मौटके बाड, बाबाके मौट ओ बाबाके मौटके बाड छोट्की डाइके लट्याके चलजैठिन अनौठा बा यी संसारके जिन्गि ना मरे सकेजाइठ ना जिए । कबु खुशी टे कबु विछोर कबु मिलन टे कबु बिछोर कबु आँश आँखीमसे आँश गिरट टे कबु ओठ मे खुशीके मुस्कान आइ लग्ठिन । डाइ ना बाबाके लर्का राजु ओ वर्षा । समुन्द्रके छालमे परल जसिन जिन्गिी होगैल रहिन डुनु जहनके । समस्यासे लट्पटाइल जिन्गिी रहिन ।

वर्षा अपन बयालले उरैटी रहल भुट्ला सवर्टी रठी । बयाल अपन सुरमे चल्टी रहट । वर्षा उहे अपन स्कूलके पिपल चौटारामे बैठल रही । आँश बहके डुन गाल भिजगैल रठिन वर्षाके । छुटिके याड नै अइनाटे बाटे नै रहिन वर्षाके । बाबाके बिटल पाछे डाईफेन औरे ठार्वा लेके गैल पाछे डाडा राजुके करल भूमिका कबु नै बिस्रैठिन वर्षा । डाई बाबाके माया कैसिन रहट कना पटा नै रहिन वर्षाहे । टर डाई ओ बाबा डुनु जहनके भूमिका खेल टहिट राजु । छोटीमोटी बाबु सोग लग्टिक, डोंगिल डोगिल डाइक डुढ पिए नै पैलक । कुछ करे नै सेक्ना बाबु हे हेर्ना, हुुर्कैना सारा जिम्मेवारी राजुके रठिन । वर्षा सम्झठिन अपन डाडाके करल गुन, माया सब कुछ । वर्षा बाबा डाइहे समझके रोइना करी टर राजु बाबु वर्षा हन अपन छाटिम लगाके सुफलैना करी । वर्षा पह्राई मजा रहिन । हर चिजमे सम्मान पैना करिन टर बिचारी वर्षा बिना बाबा डाइक ।

यी डुई जहनके जिन्डगी औंशीक अन्ढरिया जसिन होगैल रहिन । यह कारण राजुके पह्राई फेन छुटे पुग्लिन । राजु वर्षाके भविष्य ओजरार कराई लाग अपन सारा योजना सपना बडल डेलैं । बाबु वर्षा हे जिन्डगी बिग्रे नैडेना बाचा कर्के राट डिन बाबुक सेवामे जिवन सोप डेलैं । बाबुक लुगा ढोडेना, सरसफाइ कराके स्कुल सम्म पठैना ओ लेह जैना रोज डिनके काम रहिन राजुके । राजु अपन ओ बाबु वर्षाके जीवन गुजाराके लाग ओ वर्षाके पह्राई खर्च के लाग एकठो होटल मे काम पकर लेठैं । उहे होटलके कमाहीसे ठोरठोर डुनु जहनके गुजारा चले लग्ठिन । होटलमेसे बचल कुचल खैना चिज राजु लैअन्ठै ओ डुुन डाडु बहिन्या खुशीसे खैना कर्ठै ।

डिन अस्टे चल्टि जैठिन डुनु जहनके । एकओर राजु अपन डाइहे सम्झे लग्ठैं । डाइक हाँठेले भाट खैलक् । अपन बखरा फलफूल खओइलक् । डाइक् डन्डुर कोनामे सुटलक् सबकुछ याड अइटि रठिन । डाइके कहल एकएक बाट राजुके मन खेल्टी रठिन । एसएलसी बाड राजु वर्षाहे डुर सहरमे भारी कलेजमे पह्रैना सोंच बनाके पठैले रहिंट । वर्षा अपन पह्राइ पुरा कर्के आइल रठि । अपन मन बहलाइक लग वर्षा अपन भविष्य बनैना स्कुल ओर घुमे गैल रठि । मने जब राजु वर्षाहे घण्टौंसम नैअइलक कारण छटपट्टि लाग्टहिन ओ वर्षाहे खोजे निकर परलैं । वर्षा ओहैं स्कुलके पिपल चौटारामे ओहे अवस्ठामे बैठल रहि । राजु खोजट खोजट ओहैं पुग्जैठैं । राजु वर्षाके लग्गे जैठैं ओ वर्षाके ठन बैठजैठैं ।

वर्षाके आँखिमसे आँस बहल डेख्के राजु वर्षासे पुछे लग्ठैं । वर्षा बाबु का हुइल टोर, काहे रोइटे बटा टे ? वर्षा सुमढुर आवाज मे कलि डाडा महि यी स्कुलमे पहर्लक हँस्लक संघरियन संगे खेल्लक ओ छोटमे टुहिसे यिह पिपरक टिर बैठके भाट खैलक बहुट याड आइटा डाडा । राजु डाडा टंै महि लावा जिन्गि डेले । मै टोर यी गुन यी मोर लग करल टोर सारा चिज मै युगौं युगसम भुलाइ नैसेकम । हाँ डाडा हाँ कैह्के वर्षा, राजुके कोनम खोपसे रोइ लग्ठी । अपन मनक बाट रोरोके कटि रठि । डाडा आझ डाइ रहठ कलेसे कट्रा खुसि परिवार रहठ । कट्रा मजा जिन्गि रहठ हमार । डाडा मै अपन जन्म डेना डाइक एक शब्डफे सुनै नैपैनु । डाइक कोखमे खेले नैपैनु । डाडा डाइके हट्यारा के हो बटा टुिह पटा बा ? डाडा डाइक् हटयारा मै हुँ मोर कारण डाइक मौट हुइ पुग्लिस । यडि मै डाइक् गर्भमे नैरटुँ कलेसे मोर डाइ ज्यान नैगुमैने रहे । महि जीवन डेके डाइ अपन ज्यान डेहल । कट्रा ढेर मैयाँ करल डाइ महि यी संसार डेखाइल । महि जीवन डेहल मने अपन ज्यानके कोइ परवाह नैकरल । महि यी संसारमे छोरके अप्न चलगैल कैह्के वर्षा खोपसे रोइ लग्ठिन । राजु बाबु वर्षाहे सम्झैटि हुँकार आँश पोछ्टि सुफलैटि कठैं ।

बाबु बर्षा अप्ने आपहे सम्हाँर । अपन जीवनके ख्याल कर । टुहिहे डाइ यी संसारमे कुछ करके डेखाइक लग जन्म डेके गैल बा । यी जिन्गिसे हार ना खा । डाइक् आत्माके खुसीके लाग कुछ कर्ना बा । हमार सृष्टिकर्टाके डेहल यी अमुल्य जीवनके ख्याल कर्टि यी संसारमे जिए पर्ना बा । मजा काम कैके, एक नमूना बन्के, लावा जिन्गिक् सुरवाट कर्ना बा । बाबु टैं अपन काम कर्टि जा मै हरडम टुहिन साठ डेम कैह्के राजु बाचा कर्ठैं । अपन जिन्गिक् लक्ष्य पुरा कैके हिम्मत आँट कैके लागल रठैं । आखिर वर्षाहे एक डाक्टर बनाके छोर्ठैं । समाज सेवाके लाग, पीडिट, डुखी रोगीनके सेवा करक लाग । ओराइल ।

संगम चौधरी
पुनर्वास २ कंचनपुर

डाइ

संगम चौधरी