डलडल

शेखर दहित
८ बैशाख २०८०, शुक्रबार
डलडल

कथा

डलडल

साइड २०५८।०५९ साल ओर हो काहुँ, राजदरबारक हत्याकाण्ड रज्वा विरेन्द्र ओ रानी ऐश्वर्याहक परयार सब खटम हुइल रहैं । देसभर एक मेरिक सन्नाटा, क¥र्या बडरि छाँइल रह । रेडु खोल्लसे स्वाँ..ऽ ऽ ऽ किल कर ।

बाबा कहठ, पहिल दिन ट सिरुवक कल्वा ओ मिझ्नी ओस्ट बसागइल रह, सब सुअर खइल हुँ । डाइ बाबा मुअल जस्ट लाग हुँ, सारा कमैयाँ, बुक्रहीन काम कर्ना जाँगर नैरहिन ।
रध्वा काकु कहठ, “यी सब चाल हो, किस्नइ आपन हाँठम लेना, यी सारा घरक भिट्टरक खेल हो, आब आउर देस डलडल भासम भस्टी जाइ ।”

यी घटनक पाछ माओबादी आउर उध्यागइल हुँ । गाँउ गाँउ, घरघर आपन पर्ची बाँटट । रध्वा काकु फें रातरात पर्ची छिट्काइ जाइठ हुँ ।
सिरुवम उ अकेली मल्किन्याँसे बाझ सेकैं हुँ । कमैयाँ बुक्रहीनक सौकी मिनहा कराइलाग, हक अधिकारक आवाज बुलन्ड करुइया सिरिप रध्वा काकु किल रहैं । बाबा कहठ ।
पुस माघक दिन रह, चारुवर ढँुन्ढी कर्ल रह । मुश्किलसे यी उँइरासे डोसर उँइराम हर जोटट् बिल्ग । बाबाक सिरुवक कमैयन आपन आपन फँट्वम गोहुँ, रब्बी छिटकलाग भिन्सर्यासे डँटल रहंै ।

बाबा कहठ, एकलाग आपन आघ सारा कब्रार लुग्गम बन्डुक भिर्ल भिर्ल मुह साफीसे बँढल सिपैह्या अइल । चारुवर बाबा हुँकन घेरा डर्ल रहैं । सब जहन हर खुट्याक एक्कठे करैल हुँ । एकठो सिपैह्या मुहम पट्टी कस्ल हमार आग ट¥हर््याक सब जहन खोब घट्गरसे ह्यारल ।
“माचिक्ने थारु… तँ माओबादी होइनस् मुन्जी राती राती पर्ची बाँड्न हिन्ने ।”

हम्र नैहुइ कही, टब्बु फें बन्डुकक कुन्डाले छाटी छाटी मार । आघक टिस्लर्वासे प्याटी प्याटी गोभ डेहठ । आपन आपन माला ओसरी मर्ने पुछ्ने करठ । आपन हाँठग्वारक किरा झराइठ हमारम ।
ओत्रा जाँरम हमार सारा लुग्गी लट्टा निकार डेल, झुल्वासे पाछ हाँठ कराक बहान डेल । नङ्गट करा करा ग्याँडा खेलाइ जस्ट खुरिहा जुट्टासे ड्याम ड्याम मारठ । सारा लिल्हार फोर डेल, रकट जिउभर डन्ड्याइल रह । घाँसम ओ ढ्यालम रकट टपकट बिल्ग ।
लटेस पारपार मर्लिन बाबा हुँकन । केक्रो करङ्ग टुर डेल ट केक्रो हाँठ ।

कल्वा डिहुइया भन्सरिया ओ ओरगन्याह चिल्लाइट, रुइट सुन्ख होस आइल कठ । आङ्गक लुग्गा सब चाँइबाटी पार्क फाँकल रह । केक्रो जिउम एक टाग डोरा फें नैरहिन हुँ । हम्र सब डराइल रहि, बग्घ्वक मुहमसे बचली बाबा कहठ । किउ आपन लाज छोप्क मेर्वक ओल्टार होक सुँकसुँक करठ ।
सबसे डुखक बात ट, बाबक संघरिया नैरहिन । रध्वा काकुह मर्नासम मर्लिन लटेस पारपार । चुहल रकटक ढारसे अन्सार लगाइ सेकजाए । हुँकहिन घिस्याइल सारा ढ्याला रक्ट रक्ट रह ।

टबसे आभिनसम रध्वा काकुक मुअल जिअल कौनो अटापटा नैचलन हुँ ।
“ना ट राज्य रध्वह माओवादीक लिस्टम ढारल, ना माओबादी हुँकारलाग कोनो मेरिक खोजि करल ।”बाबा कहठ ।
रध्वा काकुक पर्यार टुँवर होगैल । विचारी फिरिया काकी आपन दुईठो लर्का लेक आपन लैहर ध्यार बरस काकुक असरा हेर्ली ।
दिन, पाख, महिना, बरस गुजरगैल । फिरिया काकीक अस्रक लस्री टुट गैलिन । आपन बाँकी जिन्गी रचाइ उ फें उर्हर गैली ।
बाबक टुँवर ट रहैं, आब डाइक टुँवर फें होगैल । रध्वा काकुक लर्का आपन ममान घर बैठैं हुँ ।

परसड्वा (रध्वा काकुक छावा) भर यह सिरुवम मजा लागिस । मामक घरसे उ भाग भाग आजाये । कै फ्यारा ओकर मामा लिह अइलिस् । उ जाइक मन नैकर । हमार सङ्ग छेग्री भेरि चर्हैना मजा लागिस ।
ओकर मामा स्कूलिम नाँउफें भरा डेहल रहिस हुँ । उ आपन दुनिया अप्नह बनाइ खोज । म्वाँर यी संसारम कोइ नैहोँइ कह ।
छोटभर परसड्वा हमार सङ्ग अगहान छेगरी चरहाइल । उ आपन बाबक जस्ट ढिठ रह । हमनसे फरक । उ सद्द कह,“ मै ढ्यार पैसा कमाक महल घर बनैम, एकठो भेड्डी ट जरुर लेहम । डख्खिन चौराहाम भारी डुकान ढारम ।”

पहरुवा ओकर बात कचर्टी लन पकर्क, “यी बनैले बाहनचोड…गोझ्यम ढेला नै सपना रंगिन डेखी ।”
उ रिसाक एकचोट्य भल्वाइल जस्ट छुट । का करी अकेली परजाए, सबसे उप्परसे डाबलिहिस् । भुँरियाभुँस्सुन स्वाँ स्वाँ कर्टि आपन आङ्गक ढुर झराए ओ कह, “इन्ड्यासे बटनडार चक्कु लिहम टो..सबसे पहिल यी माडरचोड पहरुवक पेटम ढसैम, टब फगुवक छाटिम, सब जहन खटम करडेम ।”

सोँसोँ कर, ओकर रिस उट्मुटाइस ,“म्वाँर सबसे भारी दुस्मुन यी दुईजे हुइट माचिक्नेन..।” कह ओ ह्वाँ ह्वाँ रोए । हमन सोग लाग, सुफलैना कोसिस करि ।
गोचनसे कबु बझ्ना, कबु मिल्ना छेगरी भेरी मिलाख चरहैना, कबु हिगार्क । मिझ्नीक चट्नी बाँटबाँट चट्ना हमार सद्द दिनक ब्यालो रह ।

पसपस पसपस माघ आगैल, सुअर जिटा मर्ना दिन इन्ड्यासे अइना मनैनक बगालके बगाल डेख पर । सारा गाँउ चम्पन लाग । किउ बरा बरा टिमटिम टिमटिम झोला बोक्ल रहठ, ट किउ गन्ज्यक झोला बनाख कँढम भिर्ल रहठ ।
महकनी ट्याल लगाक माँङ्ग स्वटैलसे चोस्क जुल्फी बनैल बनैल रठ । जिउभर गन्ढैनी सेन्ट छिरिक्ल रठ । ओइनक नेङ्गल डगर डुरसम मगमगैटी रह ।

गाउँक चौराहाम हम्र सबजे खोप्पी खेलटही । परसड्वा कह, “डाइ लेह मगमगैटी जाइट यार, मै फें एकदिन सेन्ट खरिडम ।” पहरुवा ओकर बात कट्टि कट्टि समझ लेहठ, रुक जाइठ ।
जिटा मर्लक दिन संझ्याक गाउँ चम्पन रह । किउ मड पिपी टुन्न रहठ । उ घरसे उ घर पेल्ना मट्वर्यन्क बगाल रहठ । सारा गल्ली हिल्टी नेङ्गट बिल्गठ । डखिनघरान, अगहान, लिखनडरान डुकानिम पट्टि खेलुइयन्क रैहो रैहो करँठ । बगालिक बगाल बगर्वम, भुसेल्हम पट्टि बाँटट डेख पर ।

भिन्सर्या लहाक माघक दिन सब जे मन्दिरम जल पर्छ जाइँट । मन्दिरिक टिप्पम ढ्ँवाकर बाँढल रह, भजनसे चैनार लाग । हम्र फें हाली हाली लहाक मन्दिर वर चल्डेली । सबजे पुजा कर्नाम, ढ्यानम रहठ, किउ आँख मुन्ख ढ्याबर पुट्पुटाइठ ट किउ लिल्हार मुर्टिम जोटाइँठ ।
मनैन्क चर्हाइल पैंसा बिटोर्ना कर्रा हमार । पुजेहर््वा हमन रग्ड । चुप्पसे बगालिसङ्ग फें घुस जाइ । उ दिन हम्र पाँच पैसी, दस पैसी पच्चीस पैसी, पचास पैसी बिटोर बिटोर पाँच, छ रुप्या सङ्गार डारल रहि ।

माघक खोज्नी बोज्नी फें ओरागैल, किउ लग्ल ट किउ छुट्ल । सौंकी टिर नैसेकुइयन म्वाँर बाबा हुक्र फें ओह पुरान सिरुवम ।
साइड सिपैह्या ओ माओबादीन्क डर्कमार हुइ माघ मन्टी कि, गाउँक जवान ठर्यन फें इन्ड्या खोल्ह्याइ लग्ल । किउ मन्सुरी, डेहराडुन, गुजरात, डिल्ली बम्बइ जाइँट ।

एकठो मेड्वक पाछ लाग्क परसड्वा फें मन्सुरी भाग डेहल । इन्ड्या जउइयन्क बगालम सबसे छोट ओह रह हुँ । मन्सुरीम डगर बनाइट हुँ । पहारक सिल्पट उठाइ नैसेक हुँ ओह मार मेड्वा उहिन बनियक डुकानिम लगाडेहल रहिस हुँ ।
टरटिउहार पार्क इन्ड्या जउइयन आपन आपन घर लौटंै । चार पाँच बरस गुजरगैल परसड्वा नैआइल । मन्सुरीसे अइना मनैनसे पुछी, सबजे नैभेटैली कहँठ । ओकर ठरठेकान पटा नैचल्ठिस् ।

ओकर भग्लक साइड दस या ग्यारा बरस होगैल रह । हम्र फें ढिर ढिर ओकरसङ्ग बिटाइल दिन, लरलक बझलक सब बिस्राइ लागल रही ।
मै फें बाबक पिठीम ओह सिरुवम छेग्ग्रौहा, गयर्वा बन्टी कमैयाँ बनगैल रहुँ । म्वाँर कँढम फें ढ्यार जुम्मेडार आगैल रह । साहा बरखा अन्सार रब्बी बालिक टयारी कर्ना, आपन हरजुवा उर्हना, सुमेला चस्ना, बन्कससे लहर््यक चक्का औङ्गना, बल्ली कस्ना, हँस्या, फहर््वा ठोक ठोकैना यी सब म्वाँर सद्द डिनिक काम बनस्याकल रह ।

ओह ठन्डी छ्याँक रह काहुँ । सिरुवक कमैयाँ, बुक्रही आपन आपन कामम फाँटल रहैं । डान्चे डुर टिन चारठो मनै झुन्डुर मुन्डुर आइठ बिल्गैं । हम्र मनमन कहि, इन्ड्यासे अउइया लाउह्रेन ट हुइहिं । जिउजिउ लग्घ आइँठ ओइन फरक डेखी । और मनैनसे फरक रहैं । नैचिन्हल बाजी जस्ट बिल्गाँइ ।
“नाइ यी ट हमार गाउँक नैहुइट, काहुँ ।” किउ कह सारे इन्ड्यक बाजी ट हुइँही काहुँ ।
टिन जे बराबरा गड्हीक लाडसे भारी भारी गुन्टा बोक्ल रहैं । ओइनमसे एकजे भर छुच्छ रह ।

क¥र्या चस्मा, मँजोरिनक जस्ट लम्मा लम्मा रङ्गीबिरङ्गी भुट्ला रङ्गैल, कहोरो बोक्सीन्यक चाटल जस्ट चट्कल । सुटबुट आपन ठाँटम रह उ । हमार लग्घ पुगल महिन चिहिन लेहल ।
“अरे यार पिरक्या ! मै प्रसाद, महिन नैचिहिन्ल्या ?”

उ परसड्वासे प्रसाद बनगैल रह, मुले मै पिरक्यासे कबु नैप्रेम बनसेक्नु । आपन दुनु बाँजु फैलाक महिन उक्वारभर पकरलेहल, म्वर पिठी ठपठपाईल ।
“अभिन टुह्र जस्का टस पला बातो, टुह्र कबु नई बडलबो यार !”
हो फे उ हमनसे ध्यार फरक होस्याकल रह । जिउडाल मिलल, सहरी बाबु माफिक, सुग्घर लुग्रीलट्टासे सजढज, जिम्डर्वक घरक खाईल पिअल लर्कनसे उन्नाइस बिस एक्को कमि नैरह ।

गाँधीक फोटु बनाइल बनाइल एक पुलिन्डा पंैसा निकारल, मोट्रबोक्वन पाँच पाँच सय डेक बिदा करल ।
सँझ्या हुइल, हम्रफें आपन आपन कामसे सरटार हुइली । परसड्वा हमन लिखनडरान डुकानिम लैगैल । कबु जबु मौका पर सोँफी पिअल मनै, उ दिन हमन बटोलिक बटोल बियर पिवाइल । डब्बीक डब्बीक सिक्रेट लैडेहल ।
चुँच्वाइल बिग्रल जाँर जस्ट चपाकसे जुर लग्टिक बियर रहठ कैख ओख बेर स्वाड लेनु । पिपिके सबजे फिट्ट होगैल रहि । उ अपन बैठल ठाउँक खोब बखान करल ।

मट्वारिक झँ्वाक, “यहाँ का बा रै ? ऽ ऽ ऽ टुह्र पहिल म्वाँरसङ्ग ट चलो, मै डेखईम टुहन सहर ।” घरि घरि हमन डगर फें ट नैकाट्सेक्बो कह ।
सरकके उप्पर सरक, गारिक उप्पर गारि डौरठ वहाँ, यहाँक घरसे सुग्घर ट उहाँक हेग्ना कोन्टि रहठ, चालिस पचास मन्जीलक ट घर रहठ कैख ढाक लगाए ।

मट्वारिक झोँक घरिघरि आपन गोँझियमसे पैसक पुलिन्डा पट्क “यी सब ट हाँठक मैल हो…मैल । टुह्र जन्बो लाँर जन्बो । अत्रा काम ओहा कर्बो ट टुह्र राज्वा होजैबो…………म्वाँर जस्टह ।”
हमन घरिघरि सिरुवा छोरडेउ कह । ओकर जिभ लरबराइस्, “यी बहानचोड सिरुवा………….ट म्वाँर ऽ ऽ ऽ झाँट बराबर फें नैहो । माचिक्ने मै चाहम ट एक चुट्कीम खरिड डेब ।”

महि हेरो कह, मै फिरी बाटुँ कह । ज्या कर्नास लागी करस्याकम कह । हमन सेक्बो कह । “सेक्बो म्वाँर लाँ सेक्बो ? टुँहन अभिन डर बा डर……..टुह्र आझ डारु पिओ बस, टुह्र डरडरक जिइजिइ बान पर्गिल बा ।”
काल्ह बिहन्याँ हर मच्यइना बा, लाही छिट्ना बा । बस अत्रै हमार डिमागम बा उ कह । टुँहन उ बुहर््या मल्किन्यक सांैकीक डर बा । उ बैकम ढारल पैंसक चेक डेखाए । घरजग्गा किन्ना बात कर ।

उ हमनसे ढ्यार पिडर्ल रह । ओकर बातसे म्वाँर मट्वार छुटगैल । रात फें छिप लागल रह । उहिन गोचाली भिर्क हम्र सब आपन आपन बुक्रा वर नम्ली ।
आपन पठ्रिम उहिन सुटैनु । आझ कत्रा फरक बाटी हम्र । काल्ह सङ्ग एक्क पठ्रिम सुट्ल मनै । म्वाँर निंद नैपरल । उहिनसङ्ग भेरिछेगरी चरहाइल उ दिन, गेँङ्गटहुवम नङ्गट नङ्गट लहाइल, डहिटान खिरा ओ निमुवा चोर्क खाइल ।
सहर ट उ डेख्क आइल रह । आपन जिन्गीम बद्लाव लेक, ढ्यार सपना बिन्ख । मै ट कुँवक बेङ्ग कुँवक कह जस्ट । मै ट डेख्ल रहुँ ट उह राजापुर मन्डी ।

सिरुवक गल्ला फाँक्ना ओह मातादिन ओ स्वामी दयालके फर । डाइक टुटल फँुटल भारा सटाइ जैलसे ओह मिहीलाल ठठेर्वक डुकान । लर्का फुस्लाइक लाग लन्लसे ओह बन्वाँरीलालक भुजा, बरसोला ओ पुट्टि मिठाइ । न्वान, पिप्पर खरिड्लसे श्याम बनियक डुकान । बरा मुश्किलसे कबुजबु मन्डी गइलसे ओह झब्बुक पान ट खैल रहुँ मै ।

गाउँम किउ भारि डुखबिमार पर्लसे हमारलाग ओह राजापुर मन्डीक बंगल्या ओ भन्डारी डक्टर्वा ट हमार लाग भगवान रहैं ।
सिरुवक सौंकी टिरट टिरट मै जिन्गीसे डटकर गैल रहुँ । मै यी जुगीम करसेक्नु ट बस औरक गुलामी, दासी । मै डलडल भाँसम भँस्टी जाइटहुँ ।

मै फें यी खुल्ला बडरिम चिरैचुरुङ्गन जस्ट अपन डैना फरफराइ चाहटहुँ । मन लागल ठाउँम भुर्र उर्क जाइ चाहटहुँ । आपन मनखुसी चिरंै जस्ट चिरबिराइ चाहटहुँ ……………ऽ ऽ ऽ ।

शेखर दहित
बर्दिया

डलडल

शेखर दहित