काला

शेखर दहित
११ बैशाख २०८०, सोमबार
काला

कथा

काला

बगरहान घरक आघ धनस¥र्वक चाक्कर खुल्ला मैदान बा । आँजरपाँजर रानपरोसक लेहरा भरभर लर्का वहाँ ख्याल आइँठ । कहाँेरो छुरके चिन्हाँ खाँचल बिल्गट ट कँहोरो खोप्पी ओ ढुस खेल्लक खाँचा, गोली खेल्लक ट साराओर पिल्लैपिल्लो बनाइल रह ।

गाउँक बिच्च पर्लक ओर्से किसन्वाँ, किस्नीनियनक ओह ठाउँम जुटह्याला कर्ना फें सहज ह्वाए । उर्ही उर्हवन्क जारी, बोक्सा बोक्सीन्यन चोरी, केक्रो खारा, बेगारीक डाँरकँुर, हर्जाना उठैनासे लेक गाउँक भारी भारी पञ्चायत ओह मैदानम ह्वाए ।
धनस¥र्वा कठरिया जातिनक पुर्खनक बनाइल, धान पिसान ढर्ना ओर्से बिस हाँठी बहन्नासे फें चाक्कर ओ ढ्याँङ्ग रह । महा ठुल्हठुल्ह सज्जसज्ज रुख्वक ट लटान ढरल रह । चिरैयाँ बनाइल, छन्डीक छन्डीक बुट्टा, सहिचिन बनाइल रह खुँटाम ।

सक्कु कामक लाग बेल्सना उ धनस¥र्वा ठिक रह । चहाँ गाउँक मटाँवा, बरघरिया, गुर्वा, चिरिक्या, भलमन्सा, चौकीडरुवक खोज्नीबोझनी ह्वाए या सबजहन्के टरटिहाइ उठैना ह्वाए नम्वाँछे चौकिडरुवा चिल्ला चिल्ला हाँक पार ।
गाउँम देससे (भारत) कलकह्र्वा, कलन्द्रा, भुजेरह्वा, पासी, गैनवाँ, ठठेह्र्वा, बंगल्या, सारा जहनक बसेरा लेना ठाँट ओह रह । मानो कि उ परदेसीनक रानबसेरा हो ।
गाउँक बिच्चम रहल धनस¥र्वम सारा जन्नी, लर्कापर्का, टेक्नी लेललेल डुगडुग बुरहाइल बड्डीबड्डा मच्छीनक सइ खोल्ह्याइ जस्ट गुरगुर गुरगुर जाइटहैं ।
मै काँरी (रामधनुस) बनैटी बनैटी कौवाँ गैनु । किउ कह, “काला आइल बा रै काला ।”
किउ कह पोरसालिक, “घेच्कट्टी काला हो ।”

केक्रो मुहसे भल्वा नचाइ आइल बा । ओइनक बाट ओनाक मै अन्सार डर्नु । मर्वम हस्याँ ओ काँरी फकैटी मै फें मनैनक बगालम छिरगैनु । मनैनसंग आइल कुक्कुर डेख्क और कुक्कुरफें भुँक लग्ल, रग्डीक रग्डा कर्टी टाँङ्गीक बिच्वा छिरजाइँट । सारा गल्ली चारुओरर ढुरिया ढुँक्कुन बिल्ग ।
धनस¥र्वक आघ खुल्ला मैदानम मनैन्हक गुल्यार घ्यारा बनाइल डेखपर । ओहर कल्कह्र्वा डमरु पट्पट्पट्पट् पटयाङ्ग पटयाङ्ग पारठ सुन मिल ।
“सुनो सुनो, भाइ ओ बहेनो ! ढ्यानसे देखिए, ये काला जादु हे ।”
फेरसे पटयाङ्ग पटयाङ्ग पार्क कह, “खेल खेलाडीका, पैसा मन्डारीका, खेल खतम तो पैसा हजम ।”
जुटल लेर्हाह चौकस ओ राहरंगित कराइक लाग एक दुइठो हाँठक सफाइ, ओ खिटहर जादुफें डेखाइक शुरु करल ।

छोट मनै पाछसे नै डेख पर, लेँरी उच्याँउच्याँ हेर्ना कोसिस करुँ । कौनो उपाय नैसुझल, पाछ मै फें मुस्वाहस बगाल फँर्टी पसपसपसपस भिट्टर प्याल लग्नु ।
आघक घ्यारम ठ¥ह्याइल जन्नी कहठ, “यी लांैरा कहोर पेलपेल पेलपेल पेल्टा रु, आपन डाइक बुरिम…..पेल्टा ।” यहरसे ओहर हुरडुस हुरडुस ढकेल डेहँठ ।
कबु केक्रो बुकुम गिरु ट कबु केक्रो मुरिम लरु । लरटलरट माठम फोँरर उठगिल । आखिरम एहोर ओहर करट करट बगालक आघ पुगगैनु ।
लम्मा साँस लेनु । ढेबर पुगपुग चुहल स्याँफ भिट्टर स्वाँटसे खिच्चनु । मन मन खुशी हुइनु आब ट मजासे ह्यार मिलि कैख ।
आपन काला डेखैना ठाउँम चुनक गोल घ्यारा खिच्ल रह । घ्यारक भिट्टर कल्कह्र्वा ओ मन्डारी ठह्याइल रहैं । गलगल गलगल बगालिमसे आवाज सुनजाए । किउ खिटका छोर छोर हाँसठ ट किउ खोब ध्यान डैख ह्यारँठ । महिन फें आब का हुइ ? का हुइ जस्ट लाग ।

मन्डारीह कल्कह्र्वा पिर्कम बैठ कहल । पिल्लीर पिल्लीर बस्याँ बजाक ओकर कपार छुवाइल । ओ उठ कहल । मन्डारीक गाँरिम पिर्का चप्पटा डेहल । सारा मनै गलगल गलगल हाँस लग्ल । घनि ओकर हाँठ गालम चप्टाडिहिस ट कबु नाकम । बिचारा मन्डर्या ट खखल बखल पसना पसिन होगिल ।
पर्चल्वा कल्कह्र्वा खिटहर रह । जाँदु डेखैटी डेखैटी म्वाँर बच्चा पुर्जा छुमन्टर कैडेहल । मै हाली छम्नु, जट्टिक म्वाँर टिनु भाइ गायब रहैं । सारा बगाल गलगलाइ लागल । मै रुनछुन होगैनु ।
भिट्टर बगालमसे आवाज आइल ।“ कल्कह्र्वा ठागटा, डेखाइ नाहुँ पट्यैबी ।”
मनैनक फरमाइसम कल्कह्र्वा महिन कट्टु खोल कह । मै मन नैकरुँ । डरडर डरडर म्वाँर कट्टु निप्चाए । महिन लारा ठम्नाह कर्रा । महिन भारी डर रह कि म्वाँर भर्खरिक कुँइरी भुट्ला ना डेख्लेहैं मनै ।
म्वाँर मर्दाङ्गीक खोब मजाक उरैल माँडरचोडन…ऽ ऽ ऽ ऽ । समझ्क अभिनसम डिमाक ढिक जाइट । यी कर्बे ट आइ, ओइसिक कर्बे ट आइ कहटि महिन कपारिम हाँठ ढराक खोब पुठ्ठा डुम्कोइल गड्हन ।
सायद महिन परेशान डेख्क हुइ, उहिन फें दया लग्लिस काँहु । फेरसे पिल्लीर पिल्लीर बस्या बजाक बस्यालेके म्वाँर पहिल पुर्जक ठाउँम बस्या छुवाइल । ओ कहल, “छु ऽ ऽ ऽ.. मन्टर ऽ ऽ ऽ, काली काली कट्टु ना ऽ ऽ जाइ खाली ।”

फेरसे छम्नु टिनु डाडुभाइन संग भेटैनु । खुशी हुइनु । सायद म्वाँर चहक मुह डेख्ख साराजे अन्सार डर्ल ओ फेरसे गलगलैल ।
डराक म्वाँर छाँटी भटभट भटभट कर । आखिन मै बगालिक भिट्टर पछगुर्नु । उ छन्डीक छन्डीक जादु, टोना डेखैटी सब जहन हँसाइल । अभिन बर्का काला ट डेखैना बाँकी रहिस ।
डबडब्या बजैटि खोब मनैन्हक डिमाक भुजल । “आब दुनियाके सब्से बडा अजुबा, जाँदु शुरु होने जा रहा हैं, अपना अपना दिल ठाम्कर बैठे ।”
बगरहान काकु हाली हाली आपन डुनु हाँठ दुध ठें चप्टाइल ।

उ फेरसे सब मनैन भिट्टर पार्क चुनक घ्यारा खिँचल । मकरा आपन आहारा बझाइहस उ आपन जालम बझाक सबजहन घ्यारासे बाहिर जैना मनाही करल ।
पिल्लीर पिल्लीर बसिया बजैटी उप्पर बड्रिम हेरल । आँख नैझिम्काख खोब बेर बरबराइल । लाग उ उप्पर कौनौ अदृष्य भगन्वाँसे दुरभाष कर्टा ।
अचानक छोटमोट बच्चा बिच्च घ्यारम बड्रीमसे गिरल । ओकर मुहभर रकट निकरट बिल्गिस । सारा मनै भिरभिर भिरभिर भाग लग्ल । मै फें लगलग लगलग कर्टि बगालसंग भग्नु । म्वाँरहस चिच्लली बिच्लली लर्का ट मनैनक ग्वार ग्वार डबल चिल्लाइठ सुनमिल ।
कल्कह्र्वा चिल्ला चिल्ला मनैन रोकक लाग अर्जि कर ।
“इस रेखासे बाहर जाओगे तो, ये बच्चा मर जायेगा, जिन्दा वापस नहि आयेगा ।” सारा जहन आपन आपन जग्गासे नाहिलो कह । फेर डराडरा मनै आपन आपन ठाउँम लौट्ल । मै फें लग्लगैटी पहिलक ठाउँसे भिट्टर ठहर््यैनु ।

एकघचि पाछ उ आपन लुग्रीक झोरियमसे ठुँठाइल ठुँठाइल छुरिया निकारल । बच्चक घ्याचम भिराक ¥यालघ्याल ¥यालघ्याल पार डँटल । बच्चक घ्याचमसे रकट ओ मुहमसे फेच्कुर निकरट बिल्ग । उ बच्चक घ्याचा अलग कर्ना बाट कर ।
गाउँक जन्नी मनै कहँठ, “आब ना काट रै कलकह्र्वा ? हाली हाली जियाले ।” बगालिमसे अस्ट अस्ट डारड लग्टिक बाट सुनमिल ।
कुछ खटरा, जोखिम काला नैडेखैलसे सहजे दाल चाउर मिल्ला ट नैहो, उ सिपा¥या कलकह्र्वा पर्चल रह । मनैन्हक बाट उस्टैटी फेरसे बच्चक नट्टीम भुट्याइल छुरिया ¥यालघ्याल ¥यालघ्याल पार डँटल । ओहर बच्चा हाँठ ग्वारा झरफर झरफर पर्टि जिउ झिट्झिटाए । सारा जिउ, घ्याचा लालेलुलुङ्ग डेख पर ।
“टै टै ऽ ऽ ऽ ऽ कत्रा पापी बज्या हो । आब ना काट रै, ना काट, लर्का मुअ जाइ ।” कहँठ ।
म्वाँर जिउक जिङ्गरिङ्गसे काँटा फुल्गिल । मोटु हाली हाली ढुकढुकाइ लागल । हाँठ ग्वारा ठरठराइ लागल । सारा जिउ पस्नासे खख्खलबख्खल होगिनु । जिउ डरभुट गिल ।

बच्चाह एकघचि पाछ खैंचासे छोपलेहल । रुनछुन होक सारा मनैनसे रुप्या पैसा जेकर ठे ज्या हुइ चुनक घ्यारक भिट्टर डार कह लागल । जे नैडारि ट पैसा ओकर गोँझियम सप्वाँ बन्जाइ कह ।
डाइक डेहल कगडक एक रुपल्ली कट्टुक लारक भिट्टर खुस्टैले रहुँ । डरके मार हाली हाली निकार्क फाँक डर्नु ।
गाउँक किस्नीनियन आपन आपन घरसे न्वान, पिप्पर, बेसार, दाल, चाउर, ट्याल, धान गोहुँ, मकै ढकिया भरभर लेल लेल धनसर्वा ओर पट्नीक पहाट आइट डेखपरठ ।
एक ढकिया, दुई ढकिया कर्टि कर्टि चउरक रास उठजैठिस । टेल्हा जरकिन भरजैठिस । टिन चार कट्टा न्वान होजैठिस । बेसर्हा ठैली भरजैठिस । मिर्चासे झब्कनिया भरल बिल्गठिस, रम्टम रम्टम ।
डरक मार मै पठरिम मुट्ल रहुँ । डाइ जुर चाल पाजैठि । म्वाँर कट्टु छम्ठि ओ च्याट्ट पर्ठी ।
“मुट छोर्ल रह, फेरसे पठरिम मुट्ले ना ?”
डाइह राटिक सप्नक बात बटैनु । कलकह्र्वा आपन छावाक घ्याचा काटल डेख्लक सुनैनु । सप्वाँ उरट डेखुँ । बरा बरा चिम्टा लेल लेल जोगि महि पक्र आइल बात डाइह बटैनु ।
“अस्ट अस्ट हेर जाइ ओ, सप्नाइ । आब हाली सुट । भिन्सारक आपन बाबकसंग माली डाँइ जाइस ।” कहटि महिन सुटैठी ।

जट्टिक म्वाँर मुट छोर्लक दुई बर्खा नहाङ्ग गिल रह । म्वाँर गोचनफें पठरमुटवा कह छोर डारल रहैं । फेरसे पटा पैहि ट म्वाँर लाज हुइ कना महिन महा डर रह ।
और दिन भल्वा नचाइ आइल । सारा गाउँक लर्का भल्वा आइल बा, भल्वा आइल बा कहठ । मै माली डैंटिडैंटि छोर्क ह्यार चलडेनु । सारा पसेलिक गोरु घाँनक सिल फोर्क धान खाडेल । ओह रिस बाबा दुई चप्का कुब्बर पोघटाक डेहल रहंै । छुलुक्क मुट चुहल रह । सारा कट्टु ओ ग्वाराम मुट डँन्ड्याइल रह । माली डाँइबेर खोब छरछराए ।
भल्वासे नङ्गट होक खोब डब्नी भि¥र्या ख्याल । घनि भल्वा पट्क ट कबु बज्या । हमार हेर्ना मजा आए । हम्र चिल्ला चिल्ला भल्वा हटगैल, भल्वा हटगैल कहि । भल्वा रिसाक सारा आङ्ग नुँहसे बकोट्डेठिस । भल्वासे पहिल लर्लक खाँटीफें बज्यक जिउम पोप्री परल डेखपरिस ।

गाउँक मनैनक उ सब डेख्क आँख रसा जैठिन । ढकिया भरभर सिँढा, न्वान, ट्याल, बेसार, पिप्पर गाँउक धनस¥र्वम जुटाडेठ ।
चट्टुर भल्वा नचुइया फें का कम सुख्रा लागल लर्कन भल्वकम बैठैबो ट सुख्रा ठिकाइट कैह कैह डब्वल सिँढा माँग लेह । भल्वक गुह, मुट डवाइ लागठ कैख सब बिस्टा बेच डारल ।
टिसर दिन कलन्द्रा रमकलिया लेक आइट । सारा गाउँक लर्का ओ कुक्कुर हयाँउ ऽ ऽ ऽ ऽ ह्याँउ, ह्याँउ ह्याँउ कर्टि कलन्द्रक पाछ पाछ डौरना कर्रा ।
कलन्द्रा कबु रमकलियाह स्नान कर कहठ ट कबु गोरु चराइ पठाइठ । कभु रमकलियक झ्वाँडर डरकल पेट डेखा डेखा सिँढा उठाइट । आपन मोटरी मोट्रा भर्वा बहान्ख उ फें आपन देस चलडेहठ ।
चौठा दिन बंगल्या पिल्लीर पिल्लीर बेन बजैटी गाउँ पेलठ । छोटमोट खँन्ढरम डोँम सप्वाँ लेल लेल घरघर नचाइठ । सप्वँक काटल बिर्वा, मेरमेरिक रोगव्याधीक बिर्वा कहटी रुख्वक जँरकुँरक फें सौडा करठ ।

कबु भुजेरह्वा ट कभु गैनावा, कबु चकछिन्वाँ ट कबु पसिया सारा पालिकपाला आपन आपन ओस्री माना लैक चलडेठ देस ।
डाइ यि सब जहन सिंढा डेहठ डेहठ डटकरल बिल्गठी ।

डेहरिक आन चप्डटि बरबरैठि, “साह बर्खा, घाम पानी नैमान्ख रब्बी बाली फरैबो, यी सारा निङ्गगोरिन आपन आपन ओस्री माँङ्ग माँङ्ग लैजैठ । यि मनैन सारिसा डरिया भाट खाइक परठ । अइसिन ढन्ढा कर्ना मनैन ट गाउँम डुरही नैडाब डेना हो, सारन के….ऽ ऽ ऽ ।”

शेखर दहित
बर्दिया

काला

शेखर दहित