बटिया

शेखर दहित
१२ बैशाख २०८०, मंगलवार
बटिया

कथा

बटिया

कुछ सवाल अभिनसम मोर दिमागम जोर डेटि रहठ । उ बच्पन सवाल जेकर अभिनसम मै जवाफ खोज्टी बाटँु । बाबा मै छेग्ग्रौहा कब बन्नु ? बाबा मै टँुहार जस्ट लरहेन्वाँ कब बनम ?

छावा टुँ जब डाइक दुध छोर्लो, मजासे आपन बुट डौरक छेग्रीभेरी लौटाइ सेक्ना हुइलो । टब गइल बरस माघम किस्नान घर रोटी खाक टुँ छेग्ग्रौहा बन्लो । पहिल सवालक ट जैसिक टसिक जवाफ खोज डर्नु । डोसर सवालक जवाफ डेना महिन मुश्किल परल । उ ट महिन केल पटा बा । उ सब दुख पिरा कैसिक बटाउँ । ओकर उछलकुड कर्ना ब्यालम उ सब पिरा बटैना ठिक नैमन्नु । मुले ओकर लरकप्यार, बच्पनक आघ मोर जोर नैचलल ।

“छावा टँु जस्टक बहर्टि जैबो, टँुहार कँन्ढम भरुवा ठप्टी जाइ । डान्चे बहर्बो ट किस्नान टँुहिन छेग्ग्रौहासे भैसर्वा बनालिहि । ओस्टक कर्टि कर्टि मोरहस हरजोट्वा, कमैया, हुइटि लरहेन्वाँ बन्जैबो ।”

उहिन का पटा बिचारा, बालापन ट हुइस । लहर््यम सवाँरी खेल्ना उ मस्टिम भुलल रहठ । मोर जवाफ सुन्ख ढ्यार खुशी हुइठ ।

“बाबा मै हाली हाली बहार्क टँुहार जस्ट लरहेन्वाँ बनम ओ लहर््या मच्याक खोब डौरैम ना ।”
उ ओत्रा सन्सार डेख्ल रह, डाइ बाबाक दिनभर खेट्वा, खेन्ह्वक काम । दिनभुर्टा घर अइना, हाली हाली भाटटिना रिझैना । काल्हीक काम सोँच्क अनगुट्टि खा पीक सुट्जैना ।

जत्रा खुशी उ हुइट उहिनसे ढ्यारहिस मोर मनम काँटा गरल । उ मोर दिन अभिनसम मोर लजरसे कब्बु डुर हुइ नैसेकठ । अभिन ताजा बा ।

साइड मै ८ या ९ बरसक रहल हुइम । गाउँम एक छन्डिक रौनक मचल रह । सारा गाउँक कमैयन पहार बन्कस काट जैना सिँढा साँवा, टिनाटाउन, न्वान पिप्पर, बेसार, ट्याल, जाँरक सिठ्ठी मिलैटी उ घरसे उ घर करँठ । ओह बगालम मोर बाबाफें रहैं । सिँढा मिलैना वा जाँरक सिठ्ठी चिख्टी चिख्टी किउ ट लिडरल बिल्गठ । जब कमैयनक बगाल हमार बुक्रिम आइल, किउ चौरहा गँज्या, टेल्हा सिसी ट किउ ढेल्की न्वानक ठैली बोख्क गलगल गलगल करँठ । मोर बाबा डाइह अर्टि लगैठ ।

“रु ….ऽ….ऽ बाटो रु ? कहाँ बाटो रु ….ऽ….ऽ, हाली हाली जाँर गिज्लाउ ट ?”
बाबक अर्टि उप्पर डाइ ढाँठम ढारल बन्कसिक जंघमसे एक आँटी निकर्टी जाँर छाब जइठी । ओह ब्याला बाबा महिन आपन क्वारम लेक मोर कपार सुर्हैटी कहल बात याद आइठ ।

“छावा टँुहार लाग ढ्यार रंगाइल सिल्ली खेल्ना लठ्ठी ओ बाबुक लाग पिर्कन्याँ लान्डेम ना ।”
बाबक बात ओराइ नैपैटी बाबा टाटा फें । आउर बन्द्रक बच्चा पकर्क लान्डेहो ना ?” बाबाफें मोर फरमाइस म हाँ म हाँ मिलाडेल खुशी बनाइक लाग ।

डोसर दिन मिन्ही खाक गाउँक सारा कमैयन नम्टी लागल लहर््या मच्याक पहार जाइ लग्ठ । केक्रो लहर््यक आक बेलहा बच्छु घुङघ्रु बजैटी लहर््या टैछोरमैछोर डौरैठ ।

लहर््यन्वन आपन आपन भैसा बर्डनक सिङ्ग रेडुक बेटरी पिसपिस करिया कराइल डेखपरठ । पहार जउइयनक घ्याँचा भरभर ग्याँडा फुलक माला डेखपर । सवजे चोड्गर डेखपरठ । केक्रो जन्नी, लर्का पाछ लाग्क गाउँक आधा डगरसम पठाइ गइल डेखपर । गाउँक सारा लहर््यक नम्मा पहाट डुर डुरसम बिल्ग । लहर््या डौराढुक मच्याइल ओर्से गाउँ ढुरियाढुक्कुन डेखपर । गाउँक लर्का आपन बाबनक लहर््यक पाछ झुल्ना कर्रा ।

ओह दिन डाइ बाबाह ग्याँडा फुलक माला घलैटी बिडाइ करबेर कहल रही, “पहार जाइटो, पानी नैमिलठ हुँ, खोल्टीखोल्टक पानीम बिस मिलल रहठ हुँ । बाघ भालुनक डर रहठ बगाल जिन छोर्हो । बर ठार्हठार्ह पख्वम बन्सक जिन कट्हो । आपन ख्याल कर्हो ।”

डाइक प्यार भरल बचन बाबा एक मुस्कानसे जवाफ डेटी चलडेठ ।

दिन बिटटी जाइठ । छेग्ग्रौहा भेरौहा आपन छेग्रीभेरी गोठ्याक किउ गोली, खोप्पी खेलठ ट किउ एक आपसम बाझल डेखपरठ ।

“मोर बाबा ट ढ्यार सिल्ली ओ टाटा लान्डेहक लाग बा ।” किउ कहठ, “मोर लाग ट चिरैयाँ बनाइल लट्ठी नानडेहक लाग बा ।” किउ कह मोर लाग ट पट्टु कहारक लानडेहक लाग बा । अस्ट अस्ट आपन आपन बाबनक वाडासे लर्का ढाक लगाइँठ ।

महिनफें गोचनसंग ढाक लगैनास ट लाग, “मोर बाबा ट बन्द्रक बच्चा पकरक लान डेहक लाग बा कैक लेकिन मै आपन बात भिट्ठर डबालिउँ । गोचनसंग अस्ट अस्ट बात कर्टि दिन बुर्लक कुछ दिन ट पट्टै नैचलल । भुरिया भुस्सुन छेग्रीभेरिनक पाछ पाछ डौरटि घरओर चलडिउँ ।

बाबक उ ५ दिन पहार कमाइ गैल बट्या ह्यारठ ह्यारठ बरसभरसे ढ्यार नम्मा लागल रह महिन । सड्ड बिहन्याँ उठ्टी कि बाँसी मुह डाइसे पुछ डारुँ, “डाइ…र्ऽ…ऽ आब बाबा कै दिन पाछ अइही ?” डाइक सोझ जवाफ भर्खर दुई दिन ट हुइलिन गैलक अभिन लहर््यक बल्ली समफें नैकट्ल हुँइही ।
मै डाइक बातम सन्टोख मान्जाउँ ।

दिन गन्टी उ दिन फें आगइल । गाउँक टिक्रासे लहर््यक नम्मा लस्कर डेखपर । बर्डा भैसनक घ्याँचक घुँुघरु ब्वाजठ सुनमिल । लहर््यक चारुओर रंगीविरंगी लठ्ठी बन्कसिक जंघम ख्वासल बिल्ग । पहारसे घुमुइयन किउ लहर््यक आघ आघ ट किउ पन्ज्र पन्ज्र न्याँगट डेखपर ट किउ भर बन्कसिक उप्पर ढमरज्वाहस बैठल रहँठ । गाउँक बिच्च रहल ढेच्वा कुँवम पनभर्निन आपन आपन ठ्याँकनम गग्री लेल लेल ठहर््याइल खुशी डेख परठ । लर्कन्हक हल्लासे गाउँ भर चम्पन लाग । भाट पकैटि पकैटी भन्सरियन बाहेर निकर्क असरा ह्यारँठ । झरसाँइन गन्ढैलसे टब चुल्हक आगी उस्टाइ जाइँठ ।

यहँर छेग्ग्रौहा भेरौहा रब्बीबाली फडर््वाल डौर गिल । सारा छेग्रीभेरिन उटरघरान रब्बीबालीम बगबग बगबग बिगड गइल । उ दिन लर्कासे लैक टेक्नि लेहल बुर्हाइल बुडुु बुडी खुशीसे गड्गड रहंै । लर्का बाबनसे मिल्क, असरम रहल जन्नी ठ¥र्वासे मिल्क, मनरख्नी आपन आपन मनरख्ननसे मिल्क, बुर्हाइल डाइबाबा आपन छावन डेख्ख । चारुओर खुशीयालीक मौसम रह ।

मोर गोचन आपन आपन बाबनक लहर््या चिहिन चिहिन चहुर गइल । लहर््यम खोसल लठ्ठी निकार्ख किउ कखौरी भर डव्ल, हाँठ भरभर टाटा लेल खुशी डेख परठ ट किउ, “अहै …ऽ …ऽ अहै मोर ट चिरैयाँ बनाइल लठ्ठी डेखाइँठ ।
मोर लजर आपन बाबइ डेखक लाग व्याकुल रह । सक्कु लहर््या हमार घर नाँघक गइगइल । मोर गोचन रंगाइल लठ्ठी, बनाइल मुस्वा, टाटा लेल लेल छेग्रीभेरिन ख्यार गइगइल ।

छिङ्गटल पाछ एक्कठो लहर््या बाकी रह । पक्का फें ओह लहर््या मोर बाबक हुइ कैख अस्या लागल रहुँ । मै ढ्यार खुशी हुइनु । जस्टक लहर््या मोर लग्घु आए ओस्टक मै निराश हुइटी गइनु । मोर गोचनक बाबक लहर््यासे विल्कुल फरक । कौनो मेरिक सिंगारपटार नैरह, ना ट रंगीविरंगी लठ्ठी चारुओर गोसल विल्ग । लहर््यम मच्याइल भैंसा डट्करल डेखपरँठ घर लौटलम कौनो जाँगर नैरठिन । ओइन हँकुइया मन्ल्हु काकु उप्पर निराश बैठल रहंै ।

“मोर बाबा खै …ऽ मन्ल्हु काकु ? खै बाबा ?”
मोर प्रश्नक जवाफ हुँकार ठे नैरहिन । लागठ हुँकार डुनु कान बुजल बा, बहिरहस । रसाइल आँखसे जवाफ डेह खोज्ठ उ । मै उ सब बुझनैसेक्नु । एक्क घचि गाउँक सारा कमैया बुक्रही एकजे डुजे कर्टि जुटगइल । डाइक चुरिया फोर डेलिन । डाइ एक्कसुर कौवाइल रही, लाग उ सड्डक लाग गोँगी होगैली । बाबक स्वरुप कुशक मनैयाँ बनाक गाउँक किसन्वनन माटी डेह गैल । आघआघ मै खटियक मचुवा छुल रहुँ । मन्ल्हु काकु मोर हाँठ पकर्ल रहैं । किसन्वाँ, कमैयनक बात गिजबिज गिजविज सुन्जाए । मोर बाबा ट हुँ पहार्क खाँहीमसे झुक मर्लिन हुँ जहाँसे किउ फें निकार नैसेक्ल हुँ ।

शेखर दहित
बर्दिया

बटिया

शेखर दहित