संस्मरण

कुहिर भिट्ठरके स्वतन्त्रता

मनैन्क जिन्गी बाहेर जत्रा मजा डेखमिल्लसेफें भिट्टर बाहेर डेखाइल जसिन नैरहठ । सामाजिक राजनीतिक जागिरके दौरानम बहुट मेरमेरिक मनैन्से परिचयके संग काम कर्ना मौका मिलल् । टमान कार्यक्रम सभा सम्मेलनम गइल ब्याला ढेर ठाउँके दिदिबाबुनसे भेंट हुइना मौका मिलल ।

उह ब्यालाम दिदिबाबुनसे बातचित कर्ना क्रमम जब फें घर जैना हडबड हुइलक बात बटाइँट । कुइ कहठ घर जाक खाना पकैना बा कुइ कहठ मोर ट हाली घर जाइ पर्ना बा । समय म घर नैजइबो ट बुह्वा सासु ससुरवाके गारी सुन परठ । मै साेंचु सक्कु मन ट घर बाटिन इहाँ कार्यक्रम का सिखठुइहि । मनतन सक्कु घर रना मनैयाँ केल यहाँ खोब सोचुँ मन मन । ओसिन सोंच्ना रलसे घरसे बाहेर जाइ नैडेना हो । जाइडेलसे मजासे जाइ डेना हो अस्ट अस्ट बात सोचँु । कभुकाल बाहेर जैनास नैलाग ।

एक दिनके बात हो । मै बेलौरीके एक कार्यक्रम म गइल रहुँ । कार्यक्रम सन्झ्यासम हुइल ओर्से धनगढी अइना ढिल हुइटह । भुखफें लागटह भुख लग्टी लग्टी फें धनगढी अइनु । डगरी भर साेंचटी आइटहँु आझ ढिल होगइल घर कुइ कुछ कठ कि कैक । घरक मनै कुछ नैकलसेफें फलानीक पटोह्रया फलानक जन्नी अत्रा रातसम कहाँ रहिस । सदभर बाहर जैठिस कना मनैके कमि ट कहाँ बा इ हमार समाज म । ओस्ट ओस्ट बात खटकटी रह मनम । दिन बुर्ना तयारीम लाल लाल बरा सुग्घुर घाम डेखाइटह ।

म्वाँर मनम ट उहिसे और गार्ह लाल डर रह । समय म घर पुग पर्ना ओ भुख लागटह । सुमधुर साभm संग धनगढी पुग्नु भुखले नैसेक्नास लागल । ज्या हुइ हुइ मिभmनी खाक केल घर जैना निर्णय कर्नु । बजार म मनैके बहुट भिरभार रह । सब जहन हडबड म नेंगट डेखुँ । सायद मै फें हडबड म रलक ओर्से होकी । हडबड के बाबजुत फें रातोपुल ठे डिलाइट क्याफे म छिर्नु । सक्कु टेवल प्याक रह साइद म एकठो टेवल खाली रह । उह टेवल म जाक बैैठ्नु । अडर लिहुइया आइल गिलास म पानी ओ कपी कलम लेक । के लिनु हुन्छ दिदि । मै कनु मिल्क कफि । धनगढी म सब्से मिठ कफि डिलाइट म मिलत कैख सुनले रहुँ । दिन भरिक कामके डट्करल संग । धनगढीके सब्से मिठ कफिके प्रतिक्षा ठनिक ढेउर कर परल । मनम छटपटी हुइटह । म्वाँर आखी क्याफे के बाहर रह । भmमभmम रात हुइटह । अन्ढार डेख्नु बाहेर । एकघचि पाछ कफि आइल । टेवल म । टेवल म कफि ढर्टी किल कफि पिना सुरु कर्नु । एक सुरुक्का केल पिल रहँु ।

उह ब्याला एकजना महिला छिर्ली क्याफे म । कहँु फिल्ड मसे आइल जस्ट । ढुरी ढुरी लुगा । भुट्ला जम्मा पाकल अस डेखाइटहिन । म्वाँर टेवल के साइद म टेवल म आक बैठली । ओ चाउमिन अडर कर्ली । अडर लिह अउइयाह कलि । भाइ अलि छिटो बनाउनु ल म अलि हतारमा छु कलि । बरा डटकरल अस डेखाइटहि । ज्याकेत के गोभm्या मसे मोबाइल निकरली । ओ टेवलम ढर्ली । हडबड ओ डट्करल हुँकाहार अनुहार । डेखक म्वाँर मनम अनेकांै बाट ख्यालटह ।

विचारी कट्रा दुरसे आइ हुइहि । भुखपियासल हुइहि । अफिसके काम घर के काम सब सवार पर्ना । हइुना ट पुरुष हुक्र काम नैकर्ठ कना ट नैहो । तर पुरुष ओ महिलाके सवाल म महिलनके जिम्मेवारी ढेर रहठ । घर म उ दिनके समस्या हुँकाहार ओ म्वाँर एक्क रह । ऊ फें हडबड म रहि मैफें हडबड म रहुँ । मन घर रह मनैयाँ भर क्याफे म । धनगढी म सब्से मिठ कफि डिलाइट क्याफेके लग्ना महिन । ऊ दिन कफि के स्वाद फें फिक्कल लागटह । एकघचि पाछ चाउमिन अइलिन हुँकाहार टेवल म । चाउमिन खैना सुरु कर्ली । पिलेटके चाउमिन आधा फें नैहुइल रहिन ।

फोनके घण्टी बज्ना सुरु हुइलिन । हडबड हडबड म फोन उठैली । हेलो कलि उहर्से थारु मनैयक आवाज अइलिन । फोन करुइया हुँकाहार बुह्रवा रहिन । कब घर आइट्या घर अइना समय फे पटा नैहो । इहर्से जवाफ डेली । आइटुँ धनगढी पुगल बाटु । बिहानके अफिस जइना ब्याला टुहिन अफिस छाइछावाह स्कुल पठैना रह । आझ अफिस फें हलि पुग्ना रह । कलुवा बिना खैल अफिस गइल रहँु । अफिस म ढेर काम के कारण कुछ खाइ नैपैनु । घर अइना ढिल हुइटह । खाजा फें बिना खैल अइनु धनगढी । पुग्नु ट भुखले रह नैसेक लग्नु ट चाउमिन खाइटँु कहटि फोन कटली ।

हँुकाहार अनहार मलिन डेख्नु । दिन म कम्तीम फें पाँच कप कफि कमि हुइना मनै । उ दिन एक कप कफि पिना फें कर्रा परल महि । चाउमिन खैटी खैटी फेर्से फोनके घण्टी बजलिन । फोन उठैली फेर्से बुह्वाक फोन रहिन । फोन उठाक चिमचाम चाऊमिन खाइटहि । टपरटपर आँसके बुन्डा भmरट डेख्नु हुँकाहार आँखि मन्से । म्वाँर मन फें ठाम नैसेक्नु हुँकार संग म्वाँर आँस फें कफिके कप म मिलल् । कपके कफि ओरैना प्रयास कर्नु । कफिके उ दिनके स्वाद बरा फिक्कल लागल ओराइ नैसेक्नु । ऊ फें चाऊमिन बिन ओरैल क्याफे मन्से निकरली । रात फें होगैल रह ।

बाइक स्टाट कर्नु ओ मै फें घरओर लग्नु । डगर भर साेंच्टी अइनु । आँखिक आजर पाजर उह डिलाइट क्याफे के दृश्य घुम्टी रह । कभुकाल भोज नैकैल गोहि हुक्र । महिलन कहँट टुँहार कत्रा मजा बा बाहेर घुम पैठो सक्कुओर कार्यक्रम जाइपैठो जागिर फेन खाइ पाइल बाटो । अस्ट अस्ट बात खुब कहँट । ऊ ट जे काम करठ उहि पटा रहठ । पुरुषनके जस्ट महिलन सजिल नैहो । हरेक क्षेत्र म काम कर्ना सुरक्षाके सवाल म फिल्डओर काम कर्ना कैयौं महिला बलत्कृत हुइल समाचार अइटि रहठ । उह कारणसेफें समय म घर आइपर्ना याबद थोकके समस्या बा जागिरे महिला हुँकन । डिलाइट क्याफे के दृश्यसे गोहिनक ठें बटुइलक बात फें स्मरन कराडिहल । घर पुग्नु रात होगिल रह । सुट्नु निंद नैलागल ढेउर प्रयास कर्नु निडैना निडाइ नैसेक्नु । डिलाइट क्याफे म भेट हुइलक महिलाके ठाउँ म । मै आपनह ढैक हेर्नु ओ सोच्नु ।

ऊ फें म्वाँर जसिन महिला ट हुइटि बिचारी खैटिखैटी खाजा छोर्क जाइपर्ना । कैसिन परिस्थीती म गुजरटी हुइहि सोच्नु महिला हुक्र । जातीक महिला हुकन जागिर कर्ना अत्रा कर्रा बा घरपरिवार जागिर करडेलसेफें समयके पाबन्धी म बाँढल बाटी महिला हुक्र । बिहानीक सक्कु काम सेकके अफिस गइलसेफें साँभmके समयम घर आइपरल । मनै कहठुइहि फलानक जन्नी फलानक पटोहियक ट मजा बाटिन । बाइक म घुम्ठीन जागिर खैठिन । तर अक्सर जागिरे महिला हुँक्र कुहिर भिट्टरके स्वतन्त्रता म रमैना बाध्य बाट ।

सानु चौधरी
हाल धनगढी कैलाली