सयान

देवराज चौधरी
१७ असार २०७८, बिहीबार
सयान

सयान
स्कुल जाइबेर डगरेम्–‘अहोइ, बाबु रुको ना, हम्रे फेन टे स्कुल जाइटि हँस्या लेउ ना ।’ मनेमने–‘के हँस्याइ बिना चिन्हल् ना जानल्, आउर जाने डेख्हिं टे का कहिँहिं, मै नै रुक्बुँ ।’ टनिक जोरसे–‘ओहो कलक बात टे मानो, नै रुक्लेसे एक फेरा घुम्के हेर टे डेउ काहुन् ।’ मै नै चाहके फेन हेरडेलुँ मुस्क्यैटि ।

फोंहैटि–‘बास् यि मेरके ग्यानि रहना चाही, मनके बाट बुझ्डेना मनै ।’ खै, आउर का का बरबराइल्, मै हडबड्डिक मरे आगे चल्अइलुँ । कौन लवन्डा हो, कुछ पटा नै चलल् । अब्बेहेंसे असिन लर्कनके पाछे पर्बुं टे मोर जिन्गि का हुइ ? डाइ–बाबनके सपना का हुइहिन ? झुठे परिसान कैठाँ, का खोज्लक् हुइट् पटा नै ।

सन्झाके चार बजे छुट्टि हुके हल्हिल्ले घर अइलुँ, कहि डर रहे, ओह्जुनिक लवन्डा भेटा ना लेहे, डेख् नालेहे । सन्झाके–‘बाबु आ झट्टे बेरि खाइ । टोरिक पह्र्ना लिख्ना रहठ्, टुँहिहे खवालिउँ टे हम्रे पाछे खालेब् ।’ ‘डाइ मैं अप्नेहें खौंकके टे खालेटुँ, टुहरे काकरे मोर लग चिन्टा कैठो ? नान्टेका खा लिउँ ।’
डेटि–लेले खा हलि, गल्लि ओर खेले जिन जाइस्, आपन पह्र्ना–लिख्ना ओ सुटना बुझ्ले ? ‘डाइ मैं लर्के नै टे हुँ, सब बाट् सम्झाइ परि कि का ।’ सम्झै ‘टँहि किल टे हमार लर्का हुइस् काहुन् । टोर बाबा फेन टोरे लग एकडमसे कोच्टि रठाँ…’ डाइ कुछ बाट् कह्टि गैलि ।

डाइक बाट्के का चिन्टा लेहे, कबो–कबो मन बह्लाइहस् खेले का चल्जैबो । एकडमसे डँट्टि रठाँ । घरेम् फेन किहिसे खेल्ना हो, किहिसे बोल्ना हो, रहो–रहो किटाब पर्हो कि घरक् ढन्ढा करो । कोनिटम् पुगके बिस्टारक् पँज्रेक टेबुलमे रलक् किटाब उठैलुँ, मन नै लग्लोपर फेन सरके कलक् पाठ हेर्ना रहे सोच्ने किटाब झिक्लुँ । यि.. का ? चिट्ठि १ केकर काम हुइ यि मेरके ?

चिट्ठिमे
सन्जु,
मैयाँ बा टुहिनहे आपनसे ढेर ।
खुसि लागल्, आपन ओज्रार भविस्यके खोजिमे महिसे एक फेरा फेन नै बोल्लो । टुँ ‘हाँ’ किल् कहो टोहार भविस्यहे ओज्रार बनैना जिम्मा मै लेम् । यकर जवाफ जरुल् डेहो ।
टोहार डास

चिट्ठि पर्हक फुरहन्ने सन्जु सोचनिय मुड्मे हुगैलि । पक्के फेन उहे लवन्डक् काम हुइहिस् । अइना भविस्यके कल्पनाके हेरैटि, कँहि मोर डाइ बाबनके सपना अच्करे ना रैह्जाइन् । साेंच्टि कब निंडा गैलि । सायड अन्गुट्टि सुटलक हो, निंड पुग्लक् ओरसे अपनहे बहुट फर्छिन महसुस कैलि । सकारेके दैनिक करे पर्ना काम कैके स्कुल जैना टरखरमे लागल रहिंट् टब्बेहे ।

डाइ–‘छाइ रि आझ पहुना अउइया बटाँ, स्कुलसे हलि घरे आइस्, टोर बाबा फेन कहले बटाँ । रिसाइहस्–‘टुहरे का खवाई नै सेक्बो ? मै हलि–ओलि नै अइम् । स्कुल छुट्टि हुइ टे अइबे करम् काहुन् ।’ सम्झैटि– ‘जा छाइ आझ किल टे कहटुँ, कहल बात मान काहुन् ।’

डाइक् बात बिना ओरइल सुढुरमुढुर स्कुल भग्ना जुगार लगाइ लग्लि । ‘डुनियाँ भरिक मनैनसे मोर का मटलब, खैंहिं, पिहिं, जैहिं अपन डग्गर लागके । भर्खर ओराइल् कमसेकम स्टानक टह टे ओर्वाइ पाउँ । जब हो टब अस्टे झमेला । जानो कि यि डुनियाँमे महि किल जल्मल् बटुँ ।’ अप्नहें बरबरैलि

सन्जु जरुल् डाइक मनके बात बुझ्रखले रहिंट । भिट्रेभिट्रे खुसि फेन लागल् रहिन् । आखिस्मे उ फेन टे ‘सयान’ हुरख्ले बटि । जिवन संघरियक् खोजिमे बटि, बस् डुन्हुनके मन भर मिले परल् । अध्ययन टे पुरा हुजाइ, अस्टे विचारके अस्रामे रहिंट । सायड अस्टे बातके गहिराइमे बुरल् आझ उ स्कुलमे का पर्हल् हुँइहि अप्नेहे अन्मान लगाइ सेक्जाइठ् । छुट्टि हुगैलिन सरासर घरे अइलि ।

पह्र्ना कोनिटम् पुग्के मोंका ओरसे झँकियाके भन्सा घरेओर हेर्लि । बोलभर सुन्लि, मनै डेखे नै पैलि । मनमे खुल्डुलि बर्हटि गैलिन् के आइल् हुइ झे…? डाइ गोह्रैनासे पहिले झट्टे अपन मन परल् लुग्गा घल्टि ऐना ओर गैलि । कहुँ उ मेर ठाउँ नैडेख्लि जे कि खोट लगाइ सेके । खुसिके मारे नल्किमे हाँठगोर ढोके घरक भिट्टर पैंठ्लि ।

भिट्टर ओर । डाइ ‘छाइ रि । टुहिंहे हेरे आइल् बटाँ, लवन्डा टुहिहे चिन्ह्ले बा । भोज कैके फेन पर्हि कहटेहे अपन इच्छा अन्सार ।
खुसि हुके–मैं का करुँ टे डाइ ? सम्झैटि–‘टोर उमेर फेन टे पुग्गैल बा छाइ । हमार फेन राट हिन चिन्टा रहठ् । ठाउँ लगालेब टे भला हमार मन हलुक हुजाइ । टोर बाबा फेन मन परैले बटाँ । टुहि भेट कराके बात मिलि टे आझु टिका लगा डर्ना कहटिहिंट् ।’

सन्जु नाजवाफ हुजैठि, ‘डाइ–बाबानके मन टे मोर फेन मन, एक्चो लवन्डा भर टे हेरलिउ ।’ सोंच्के सन्जु अपनहे उप्परसे टरेसम हेर्ठि । आँखिक् आघे रलक भुटला कानेटिर डबैठि ओ लजाइहस् कुछ डराइहस् कोन्टिमे पैंठ्लि ।

एक्फाले उहे चिनल मुुहार डेख्लि, खुसिके सिमा नैरैहजैठिन् । डुनु जाने अपनेहे सँवर्ना असफल प्रयास कैठि । ओट्ठे रहुइयन् जानलेठाँ कि जरुल यइने एक डोसरहे मन परैले रहिंट्, मने केक्रो ठेन बटाइ नै सेकिंट् । डरैटि ओ लजैटि– ‘मै का कहम् ना बाब ?’ ‘का कहबे, डाडु टे कह्बे काहुन् । उहाँहे भर बरापु कैह्के ढोक लाग ।’

सन्जु खुसिक् मारे डाडुकमे ढोक लागेबेर ठरठरैलि, बरापुहे ढोक लागेबेर पटे नैचल्लिन् । आउर टे बाबाहे टे ढोके लागक् बिस्राडर्लि । घम्घम्हिक् डौरट् घरक् भिट्टर भाग गैलि । आझुक काम बनैना उडेस्यले अट्ना झट्कारके काम कैलि कि, डेखुइयनके मनेम कौनो खोट नैरैह्गैलिन् । विढिपुर्वक डुइचार जाने गाउँघरके मनै बलाके काम निप्टा डर्लां ।

सन्जु आझ अट्ना खुसि रहिंट् कि डाइबाबानके मन परल् ओ अ।पन मनमे चिटैलक् राजकुमारहे जिवन साठि पैले रहिंट् । का असिन खुसिके डिन अप्ने डेखक् नैचह्ठि ?
देवराज चौधरी
लमही–५ छुटकी घुम्ना डेउखर

सयान

देवराज चौधरी