कथा
सम्हरल जिन्गि
महि जिन्गिम डाइ बाबक मैया नै मिलल । बाबाके टे मुहे डेखे नैपैनु । मैयक टे बाटे का करुँ । मै दुई बरसके रहुँ । ओहे बेला बाबा टिबि रोगसे ओरागैल । बाबक ओराइल बाड मै कसिक जिनु ओ डाइ कसिक जियल हुइ उटे डाइहे ओ उपरवालाहे पटा हुइ । बिना गोस्यक् जिन्गि कसिन रहठ उटे ओइनहे पटा हुइहिन जेकर कोखेक छोट लर्का ओ गोस्या नै हुइन । ओस्टहे मोर डाइक ओ मोर जिन्गि रहल हुइ । छोटमे डाइ महि कसिक हेरचाह करल उटे पटा नैपैठुँ । मने इ संसारमे अक्केलि जिन्गि जिना बहुट मुस्किल बा । डाइ जसिक टसिक अपने बँचल ओ महि बचाइल । बरहाइल स्कुल पठाइल । डाइक मैयाँ साठ पाके भारि हुइटि गैनु । जसिक टसिक डाइ महि स्कुल परहैटि रहल । जसिन टसिन फाटल चिंठल लुगरा लगाके बिना चप्पलिक स्कुल जाउँ । अस्टक मोर जिन्गि चल्टि गैल । जब मै कक्षा चारमे पुग्नु टे मोर जिन्गिम डोसर डुर्घट्ना होगैल ।उ डुर्घट्ना रहे डाइक मौट । जे महि अपन दुध चुसाके रात दिन सहेरसुसार करल । रो ढोके महि पालल । उहे डाइक बस डुर्घटनम् परगैल । छोटमे बाबा ओरागैल । आप डाइ फेन । मोर जिन्गि सुनसान होगैल । इ संसार सब सुनसान होगैल मोर लाग ।

मोर मुटु टुक्राटुक्रा हुइहस लागल । महिन असिन लागल कि आप मोर इ डुनियम् के बा । एक टे बाबा महिन छोरके गैल ओकर मुहे डेखे नैपैनु । बाबक मुवल बाड जे महिन रोढोके पालल सेहार सुसार करल ओहे बस डुर्घट्नम परके महि छोरके गैगैल । जब मै चार कक्षम पुगल रहुँ । उ बेला मोर अक्किल आसेकल रहे । ठोरठोर जन्ना बुझ्नाहा होसेकले रहँु । टब महिन पटा चलल कि जिन्गि का हो इ जिन्गि कसिन जिन्गि हो । कसिक जिए सेकम । डाइ ना बाबा मै केकर साहारा लेके मै जिउँ । कहाँ जाउँ । कसिक करुँ । का करुँ । अनेक ाट मोर मनेम घुमे लागल । बाबाके बिटल कुछ डिन बाड डाइ औरे ठरुवा संग भोज कैलिन ओ मोर सेहार सुसार करटि उहे डाइ सडाके लाग छोरके गैसेकले रहे । जब डाइ औरे ठरुवा संग भोज करल टे मै उ मनैयाँसे बहुट याटना पाइ लग्नु । अपन बाबा रहठ टे महि मैयाँ करने रहे । ओकर जन्माइल रटुँ, ओकर खुन रटँु कलेसे उ महिन मैयाँ करने रहे । मने महिन छावा कना ओकर नाटक रहिस । मै ओकर लजरमे घृणिट रहुँ । बहुट याटना पैनु । महिन असिन लागे कि उ महिन डाइ बा टबे किल मैयाँ करटहे । मोर सेहार सुसार करटेहे । डाइ बिटल टे महिन असिन हुइल कि मै आप कसिक जिए सेकम । इ घरेम् इ मनैयक् संग कसिक रहे सेकम । कसिके हेरचाह करि इ मनैयाँ । मोर डाइ रहे टे अटरा याटना पैनु । आप टे डाइ फेन नैहो मोर हालट का हुइ कहिके मै बहुट रोइनु हाँ बहुट रोइनु । महिन उ मनैयँक् कुछु आस नैरहिगैल रहे । मै बहुट सोंचे लग्नु । कहाँ जैम । कहाँ जाके जियम । केकर साहारम ।

पाछे मै बिना डाइ बाबक कबु कहाँ कबु कहाँ कबु केक्रो घर टे कबु केक्रो घर बैठ्के पहर्ना चहनु ओ इ काम मोर जारि रहे । जेकर घर काम करना ओकरे घर खइना अस्टे अवस्था चल्टि रहे । पाछे मै अपन नाटपाटनसे फेन नैमजा मन्वा पाइ लग्नु । आब के हेरि महिन जबकि अपन सन्टान हे टे हेल्हा करठैं कलेसे मै टे आउर पराइके रहुँ । मोर जिन्गि अस्टे बिट्टि गैल । मनै ज्या कलेसेफेन जट्रा हेल्हा करलेसे फेन । टुवर कहिके महिन सबजे हेप्लेसे फेन मै अपन मनहे ठाम्के मनक् भिट्टरसे रोउँ । हाँ ओहे डाइक याड आए । डाइ ना बाबा रहल मनैन कोइफे मजा नैमन्ठैं कना मोर मनेम घुम्टि रहे । महिन केकरो मैयँक ओ साहाराके जरुरट रहे । मने सबजे हेल्हा करिंट । महि लागे काकरे हेल्हा करठंै सबजे । मै फेन एकठो मनै हुँ । मोर मन फेन टे डुखठ ओ चोट लागठ । महिहे असिन बेबहार काहे करठंै । एकर डाइ बाबा नैहुइस कना जानके फेन काहे महिन असिक कराइटैं मनै कहिके हरदम मनेम घुमे । मै रोउँ बहुट रोउँ । समय अस्टे बिटटि गैल । हाँ महिन असिन लागे कि मनै अपन स्वार्ठ पूरा करक लाग केक्रो साहाराफें लेठैं । अपन स्वार्ठ पूरा हुइलेसे उहिन पाँजर लगाडेठंै । कुछ डिन पाछे मै एकजहनके घरेम बैठके पर्हना निर्णनय करनु । औरे जनहके परिवारमे उइनके काम कैके । संघर्ष जीवन जिके रहे लग्नु । मोर जिन्गिम समस्याके जर सुरु होगैल रहे । औरे जनहके घरेम बैठ्ना मजा नैरहठ । औरे जनहके घरेम बैठके अपन साेंचल जसिन करे नैमिलठ ।

औरे जहनके घरेम औरे जहनके अढिनमे बैठे पर्ना । उइनके कहल अनसार सबकुछ करेपर्ना टब फेन अपन पेटके लाग । अपन जीवन गुजाराके लाग सबकुछ सहके बँच्ना कोसिस कर्नु । मै बहर्टि गैनु । उ परिवारके नोन खाके । मै भारि हुइटि गैनु । जस्टके मै भारि हुइटि गैनु । ओस्टके मोर जिन्गिम फेन जिम्मेवारी ठप्टि गैल । मोर बोझ ठप्टि गैल । मै इ फेन पटा पैनु । अपन मनैनके आघे जट्रा मजा काम करलेसे फेन अपन मनैनके आघे जट्रा गुन लग्ना काम करलेसे फेन जट्टिके टुवर टे टुवरे लरका । टुवर लरकन कोइफेन मजा नैमानठ । ओइन कोइफेन मजा लजरले नैहेरठ । मै टुवर लरका डाइ ना बाबाके । मनैन जस्टे महिन करैना मन लागिन ओस्टे कराइँट् । आझ यहाँ काम कैडे इहैं भात खाइस कलेसे महिन करे परे । काकरे कि मै अपन पेटके लाग ज्या कामफेन करना तयार होजाउँ । मोर घर बास ना डुवार बिना डाइ बाबक । महिन मनै अपन काम करैना हुइलेसे उ काम करल अन्सार कुछ डिइँट् । कोइ खैना डेहे टे कोइ महिन अपन घालल लुगा चप्पल डिइँट् । हाँ मै अपन जिन्गिसे ठकिट होगैल रहुँ । मनैनके हेल्हा घृणासे महिन डिक लागे । असिन कि इ डुनियम् जियलसे मुवल सहि बा । के बा झे मोर लाग इ संसारमे । मोर लाग के बँचल बा अइसिन लागे । इहे साेंचके मै आत्म हत्या कर्ना प्रयास कर्नु । कबुकाल्ह सुटलमे मै अपन घेंचा अप्नेहे डाबके मुना प्रयास कर्नु । मै बहुट रोउँ हाँ बहुट रोउँ । कसिक मुए सेकम । मुए चहलेसेफेन मुए नैसेक्ना । जिए चहलेसेफे जिए नैसेक्ना । कै चो टे मै भात नैखाके मुना प्रयास कर्नु । भुख्ले प्यासे बैठुँ । मने मुए नैसेक्गैल । शरीर खैना पिना नैपाके कम्जोर हुइटि गैल ।

हाँ मै अपन सुसाइटके लाग बहुट जुक्टि कर्नु मने मुए नैसेक्नु । अपन जिउ डारे नैसेक्नु । अपन हत्या करे नैसेक्नु । हाँ डिन अस्टे बिट्टि गैल । महिन बँच्ना आस रहे । बँच्ना चाहुँ । खुसि जिन्गि जिना चाहुँ । केक्रो मैयाँ पैना चाहुँ । असिन लागे कोइ महिन मैयाँ करठ टे कानै । कोइ महिन साठ डेहठ टे कानै । महिन फेन हँस्ना रमैना चाहुँ । मने केकरसंग रमाउँ । सबजे महि टुवर कहिके हेल्हा करिंट । टुवर लर्का हराम रठैं । मजा नैरठंै । कहिंट टे महिन मजा नैलागे । मोर मन डुख, आँस गिरे । हाँ पाछे मै भारि हुइटि गैनु । महिन मैयाँ कर्ना मनैनके खोजि कर्नास मन लागे । कोइ ना कोइ टे महिन मैयाँ करि । केक्रो ना केक्रो टे साठ पैम कहिके । लावा सोंच बनाके अपन परगा सर्टि गैनु ।

एकठो प्रेमके खोजि करे लग्नु । साइट कोइ मिलजाइ महिन मैयाँ करि । साठ डि । केक्रो ना केक्रो हृडयमे दया जरुर जग्हिन कना आसमे जिना प्रयास कर्नु । हाँ यात्रा मोर इहे जारि रहे । जिन्गि अस्टेके चल्टि गैल । एकडिनके बाट हो केक्रो मुहमसे सुन्नु खिरिष्टियन मनै डयालु रठैं । एक डोसरके वास्टा कठंै मैयाँ कठंै सुन्नु । जब मै इ बाट सुन्नु टे ओइनके खोजिम लग्नु । जरुर ओइने मैयाँ डया करहि । महिन साठ डिहि कना सोच लेके मै चर्च जैना सुरु कर्नु । समय सान्दर्भिक शिक्षा डेजाए । जट्टिके जो मै सुनले रहुँ । ओहे मै भेटैनु । चर्चमे गैलुँ टबसे मोर बँच्ना आस जागल । जिन्गिक माने बुझ्नु कि दुख पाछे सुख जरुर आइठ । मोर जिन्गिम् फेन अस्टे हुइल । औरे मेरिक खुसि आगैल रहे । महि सबकुछ मिलल हस लागल । डाइ बाबा डाडु भैया डिडि बहिनियाँके मैयाँ भेटा सेकले रहुँ । सबजे महि उत्साह डिइँट् । मै जिन्गिम् लावा योजना बनैनु एकठो लक्ष्य बनैनु ।

उ लक्ष्य हो जबसम मै जियम टबसम मै अपन जिन्गिम हार नैखैम । हर चिजसे संघर्ष करम कहिके बँच्ना कोसिस करम ओ करटि गैनु । डिन अस्टे बिट्टि गैल । मै जवान हुइटि गैनु । ढिरेढिरे बहुटसे संघरियन होगैलैं । ओइनसे रमाइ लग्नु । कुछ महिना बाड एकठो जागिर मिलल । ओहे जागिरके आरमे जिवन गुजारा करे लग्नु । डिन अस्टे बिटटि गैल । एकठो छोटमोट झोप्रि बनाके ओहे झोप्रिमे बास बैठे लग्नु । अक्केलि जिन्गि डिन राट अक्केलि बिटे । याड आए कबुकाल्ह अपन डाइक् । अपन डाइक मैयाँके । हाँ कठंै अक्केलि जिन्गि जिना बहुट कर्रा बा । महिन केक्रो साठ चाहल रहे । एकठो जिवन जोरियाके जरुरट रहे । सोंचु अपन बनैना वालासे बिन्टि करुँ कि मोर चाहल जसिन जोरिया मिलहि । मोर जिन्गिक ख्याल करहिन । सुखडुखमे साठ डिहि । एक डिनके बाट हो मै जवान हुइलक कारणसे कोइ अपन मनै मोर जिवन जारिेयाके लाग बाट चलाडेलैं । मै राजि हुइनु भोजके लाग । जोन लवन्डिसे बाट चलटेहे ओहे लवन्डिसे फोनमे भेट हुइल । हम्रे एक डोसरसे बोल्ना चहलि । फोनेम हम्रे एक डोसरसे मनक बाट करटि गैलि । सुख डुखके बाट । हाँ डिन अस्टे बिटटि गैल । कुछ डिन रहिके हमार भोज हुइल ।

जब मै हुँकिन डेखनु । मै अपन साेंचलसेफेन सुग्घुर, हँुकार चालिबानि मजा डेखनु । भोजके कुछ बरस बाड हमार एकठो सन्टान जल्मल । भोज के बाड मोर जिन्गिम एकठो समस्या टे हटल मने कुछ समस्या फेन ठपगैल । एकठो परिवारके जिन्गि गोसिन्याँ बालबच्चा हेर्ना । जिन्गि कर्रा रहे । एकठो गरिब टुवर लरका मै । गरिव कलक गरिबे रहुँ । मोर जीवन जारिेया मोर मुटुक टुक्रा । हम्रे टिन परानि जसिक टसिक बँच्ना प्रयास कर्टि गैलि । जिवन गुजारा सुख डुखमे बिटटि गैल । कबु भुख्ले कबु प्यासे । हम्रे एक डोसरहे मैयाँ साठ डेके जिन्गि बिटैटि गैलि । हाँ ज्या जसिन रलेसेफेन जिन्गि संघर्ष हो कठैं । जे डुखसे पार करठ जरुर पाछे सुख पाइठ कठैं । अस्टे मोर जिन्गिम् फेन हुइल । मै डुखसे लरके जिवन गुजारा कर्टि गैनु । आझ मोर परिवार सुखि बा । हमार एकठो सुख सान्टिके परिवार बा । एकठो सुग्घुर घर बा डुइठो लर्का बटंै । एकठो सुखि परिवार हमार चल्टि बा, चल्टि बा । ओराइल ।
सक्षम चौधरी