उ मुर्गी फारमके बिस्टारा

देवराज चौधरी
५ आश्विन २०७८, मंगलवार
उ मुर्गी फारमके बिस्टारा

संस्मरण
उ मुर्गी फारमके बिस्टारा

यी बाट २०५३ साल ओरिक हो । एसएलसी परिक्षा डेके रिजेल्ट बिग्रल ओरसे घरे बैठ्नास् नैलागल् । कोइ संघरिया कहल, घर्ही रहे व्यवहारिकता सिख्बो । कोइ कहल्, जैना विचार बा कलेसे विदेशे चला जाउ । कमाही फेन ज्यादा हुइ । डाइ कहल, घरसे बाहेर कबो कहुँ गैल नै । कसिक करि, रहि ? कोइ का, कोइ का सबके बाट ओनैलेसे पागल बन्ना बेर नै लागि सोंचके । अपन तरिकाले यात्रा कैना सोच बनालेलँु ।

भाटुन घर कैलाली धनगढी लल्लीपुरके एक जाने पहुना आइल रहिन । जौन कि भारतके हरियाना शहरमे मुर्गी फारममे काम करिंट । भाटु जैना बाट कैलक ओरसे साला भाटु ओहरे जैना बाट निश्चित कैडर्ली । घरक् मनैन् ठन बटैलुँ । चिन्तित महसुस कैलाँ । टब्बो, ‘ले ले छावा बर्हियासे जाइस् ।’ कहटि बिडाइमे कैलाँ ।

डिडिन घरसे फेन मजासे बिडाबारि हुइलि । अक्केठो भैया अट्ना डुर जाइटा सोंचके । डिडिक् आँख, मै ढोग लागेबेर रजा गैलिन् । वास्तवमे सक्कु चिज छोरके मै जाइटहुँ । मोरिक भिट्टर कट्ना पीडा हुइल हुइ का बटैना हो ।

यात्रा मजगावाँसे सुरु हुके कैलारीके अत्तरिया बजारसम लम्मा महसुस कैलँु । लेकिन यी यात्राले अभिन कैयौं गुना पार कैना बाँकी रहे । दुइ दिन टक संघरियक घर पहुनी खैली । टिस्रा दिन धनगढीसे आघे सीमाना क्षेत्र गौरीफन्टा, पलिया हुइटि भारतके राजधानी दिल्लीसमके लाग बसके टिकट लेके यात्रा सुरु कैली । यात्राके क्रममे बरा बरा शहर बजार मोटरगाडी डेख्के मनमे चञ्चचलता बर्हल् । साथे जिन्गीक डौरानमे मैं कहाँ जाइटुँ, कैसिन ठाउँ जाइटुँ, का काम करम् ? कौनो ठेकान नैरहे । संघरियनसे फेन परिचित हुइल । तीन दिन भर्खरे हुइल रहे । कैसिन, व्यवहार कर्ठा ? साला भाटु कस्टोक अक्के ठन काम नैपैबी टे कसिन दिन बिटाइ परि आदि ढेर बाट मनसे खेल्टी रहे ।

लगभग दुइ दिन परसे दिल्ली पुग्ली । जहाँसे फेन हरियाना राज्यके लाग डोसर छुट्टे टिकट कटाइ पर्ना रहे । हजारौं लाखौंके भीरमे परिचित अनुहार टे बाटे छोरो नेपाली अनुहार फेन बहुट मुस्किलसे २–४ ठो डेख्गैल । उहाँक बस स्टेशनसे टिकट लेके हरियानाके यात्रामे निरन्तरता डेहे परल । जट्ना दुरीपार करलेसे फेन चहलक ठाउँ नैपुग्जैना अभिन कट्ना दिन लागि अर्थात हम्रे अपन घरसे आउर आउर दुर हुइटि रहि । दिल्लीसे बहादुरगढ, साम्प्ला हुइटि रोहत्तक रोडसम पुग्ली । यहाँमे फेन मोर संघरियन काम करठाँ । यहाँमे फेन मोर संघरियन काम करठाँ कना बाट जनैलाँ । रोहत्तक रोडसे जुलाना हुइटि जिन्द शहर डेढ दिन परसे पुग्ली । जहाँ हमार काम करना ठाउँ रहे ।

वहाँ पुग्के मुर्गी फारममे काम संगेसंगे करना ओ सिख्टी जैबो कहलाँ । जैटि किल काम मिल्ना बाटे नैहो । कुछ दिन संघरियक चिन्हल् डेरामे जा–जा सामान्य काम सघाडेना ओ ओहे बैठ्टि अँठ्वार बिटल् । काम खोज्ना क्रममे उहेंक लगभग १० हजार संख्यामे रहलक फारममे दुइ जनहुनके काम मिलल् । भाटु संघरियक डेरामे रैह्गैलाँ । कुछ दिनपरसे हँुकिनहे पानीपथमे काम करे जैना व्यवस्था फारमके मलिकवा मिलाडेलिन् ।

हिन्दी भासा नैबोलके ढेर हरियानी भासा बोल्लक ओरसे मोरिक बहुट समस्या रहे । ओइने फेन हिन्दी भासा खासे नैबुझ्लक ओरसे, का बोल्ना हो ? संघरियक इशारामे काम कैटि रना हो । लगभग ७०÷७५ किलोक डाना समय समयमे बोकक् परे साथे सुरुके बच्चा जिवाइक लाग रातभर पालिक पाला जागे परे । कामके जिम्मेवारी ढेर रलक ओरसे ओ मै दक्ष नैरलक कारण सघंरियनहे ढेर परेसानी उठाइ पर्लिन । जौन कारणसे मलिकवइसे अनावश्यक ठोलीबोली हुइन । अस्टे कारणसे १५÷२० दिन परसे ओहाँसे हम्रिहिन खाली हाँठ घुमक परल् ।

जाके कहाँ रना हो ? उहे संघरियनके डेरामे । कुछ दिन परसे एक्ठो गुप्ता कैठल शहरसे अइलस् ओ बाटचिट कैके महिहे रोजल् । संघरियन जाइ कलाँ । काम करे गैलक मनै महिहे बाध्य रहे । फारमसे ६२ किलोमिटर डुर कैठल शहरमे मैं अक्केली बिकल लर्काहस् । ओकर संगे हरेक गाउँ ठाउँ ओ मनै लावा वातावरणमे घुलमिल हुके काम कैना कर्रा रहे । जन्नी मनै हमेशा मुहँ छोप्ले रना चलन, साथे आउर ठारु मनै ओइनसे बोले नैपैना । नैपैनाके कारण होसियारी रहना जरुरी रहे । आउर जन्हुनके हरियानी भासा नैबुझुँ लेकिन मलिकवइसे भर हम्रे हिन्दी भासामे बोली ।

दुइ दिन परसे मोरिक काम करे पर्ना ठाउँमे लैगैल् गाउँसे तीन किलोमिटर जठेक डुर खेट्वामे रलक फारममे जहाँ दुइ हजार मुर्गी मैं अक्केली पाले पर्ना रहे । मुर्गीनके खोरमे एक कोनवाम् मोरिक बिस्टारा रहे । ओकर भित्रे कैसिके अक्केली डसिया, डेवारी मनाइल हुइबुँ ? मोरिक संसार ओट्ने सीमिट रहे । ओस्टके तीन महिना बिट्गैल ।

उ दिन बिट्ले ढेर बरस हुइले पर असौंक साल हमार भैया मुर्गी फारम बनैलाँ । जब ओकर भिट्टर रलक बिस्टारा डेख्ठुँ हरियानामे गुजरलक् एकएक बाट मोरिक मनसे सपनाइहस लगटि रहठ् ।

देवराज चौधरी
लमही ७ छुट्की घुम्ना डेउखर दांग

उ मुर्गी फारमके बिस्टारा

देवराज चौधरी