विचार
थारू भासाम पत्रकारिता कर्ना सहज निहो
“पत्रकार” राज्यक चौथा अगंसे परिचित बा । आम जनताक वीचम सुचना प्रवाह कर्ना ओ राज्यक हरेक कामकाज ह जनताकवीच म पारदर्शी रुपम लैजिना अहम भूमिका पत्रकार हुकनक रहट । चाहे ऊ प्रकाशन या प्रसारन जौनो फे माध्यमसे हुइ । आम जनमासम जत्रा नाउँ ओ सकारात्मक रुपम परिचीत बा ओहिसे और ढ्यार चुनौती बा यी क्षेत्रम काम कर्ना । झन् नेपाली भासाम जत्रा सहज ओ अवरस बा पत्रकारिता कर्ना थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना बहुट कठिन ओ चुनौती पूर्ण बा । नेपालम बोल्जैना ढेउर भासामध्ये चौठा स्थानम पर्ना थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना पत्रकार हुकनक संख्या नेपाली भासासे बहुट कम पाजाइट । तर फें नेपाली भासाम पत्रकारिता कर्ना हुकनसे तुलना करबेर थारु भासा पाछ परल मन्लसे फें और जातीक भासाम सायद आघ जो मान पर्ठा । थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना लौव पत्रकार हुकनक संख्या जस्स जस्स बहर्टी जाइटा ओस्सहेंक पुरान पत्रकार हुकनक संख्याम कमि फें अइटी पाछ जाइटा ।
नेपालक तराई क्षेत्रक ढेउर जसिन सामुदायिक एफएम रेडियो, पत्रपत्रिका, अनलाईन मिडियाम थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना पत्रकार हुकनक बाहु््ल्यता पक्का फें बा । तर सुरुवातम जत्रा ढेउर संख्या रलसे फे पाछ ढिर ढिर यी संख्याम कमी अइटी रहट । या कहि सुरुवातसे थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना थारु पत्रकार हुुक्र यिहे थारु भासाम जो पत्रकारिता कर्टी आइल बहुट कम मात्राम भेट्जैठ । सुरुम जौन रहर, हौसला ओ जोस लेख आघ बह्रल रठ लौव थारु पत्रकार हुक्र तर थारु भासाम शब्दकोष एवम् लिपीक कमि ओ सक्कु थारु हुकन मान्य हुइना उचित डिस्नेरीक कमिले फें थारु पत्रकार हुकन थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना असहज वाताबरणक श्रृजना कर्ल बा । जेका कारण थारु भासाम जो पत्रकारिता कर्ना लौव पत्रकार हुकनक काम कर्ना ईच्छाशतmी जो कम हुइलक पाजैठा ।
एफएम रेडियोम दाङक सन्दर्भम प्राय जसो दाङक सक्कु एफएम रेडियोम सन्झ्याक ५ बजे एक्क ब्यालाम थारु भासाम समाचार प्रसारण कर्ना नियम असक जो बन्स्याकल बा । तर जत्रा फें एफएम रेडियोम समाचार एक्क ब्यालम प्रसारण हुइठा ऊ पूरापुर नेपाली भासाक समाचारह केल्हुक थारु भासाम उल्ठा करल केल पाजाइट । तर उल्ठा करल समाचार फें थारु समाचार वाचकहुक्र एफएम पिच्छे आपन आपन ओंर्से आढा थारु आढा नेपाली भासाम उल्ठा करल पाजिठा । जेकार कारण समाचारम उल्लेख कैगिल थारु शब्द फरक फरक हुइल होंर्से श्रोता हुकन फें एक्क शब्द एक्क ठाउँम फरक फरक सुनबेर ढेउर प्रभाव परल पाजिठा । काजेकि श्रोताहुक्र मिडियाम जो बोल्गैल शब्दह जो सहि मन्ठ । तर मिडियाम जो प्रयोग हुइना एफएम पिच्छे शब्द फरक फरक हुइल ओंर्से कौन शब्दह सहि मानी कैख अन्ने उलम रहल पाजिठा । अस्सहेख स्थानिय रुपम रहल प्राय एफएममसे मेरमेह्रीक थारु भासाक कार्यक्रम उत्पादन ओ प्रशारण कैजिठा । तर आम्हीसम् थारु भासाक कार्यक्रम लम्मा समयसम् प्रसारण हुइटी रहल निपाजाइट । थारु भासाक कार्यक्रम नियमित रुपम प्रसारण निहुइना ओ निस्चित ब्याला या पैढार पूरा बिना हुइल कार्यक्रम सञ्चालक हुक्र कार्यक्रम प्रसारण करछ्वारल पाजिठा एका मुख्यकारण फें भासाक समस्या डेख्जैठा । थारु कार्यक्रमम कार्यक्रम प्रस्तोता हुक्र लगभग लगभग आढा जत्रा नेपाली शब्दक प्रयोग करल पाजिठा । काजेकी थारु कार्यक्रम प्रस्तोता हुक्र जो थारु भासा ओ शब्द छनोटम अन्यौलम रहल बाट । जेका कारण आपन अनुसार या हरेक प्रस्तोता पिच्छे थारु भासा एवम् शब्द छनोट जो फरक फरक रुपम आपन मनपरि ढङ्गले प्रयोग करल कारण श्रोताहुकन निमजा प्रभाव पारल बा ।
अस्सहेख छापा मिडिया ओ अनलाईन मिडियाम समाचार लिख्टी आईल थारु पत्रकार हुकन जौन रफ्तारम नेपाली भासाम समाचार लिख्ना सहज बा अस्ट सहज थारु भासाम निहो । यी ओ अस्ट असहजताक कारण फें थारु भासाम छापाखाना ओ अनलाईन मिडिया बहुट मुस्किलले प्रकासन हुइल पाजिठा । तर जत्रा फें थारु भासाक पत्रपत्रीका ओ अनलाईन समाचार बाट उ नियमित रुपम प्रकासन हुइल निपाजाइट । यी मिडियाम फें थारु वर्ण ओ शब्दक उचित चयन निकर कारण पाठकहुकन आपन थारु भासामसे जो विस्वास कमहुइल पाजिठा । फरक फरक शब्द ओ वर्णक छनोटक कारण फें थारु भासा हम्र थारु पत्रकार हुक्र जो बिग्रैटी बाटी किकना बिचार थारु पत्रकार हुकन कम अइना स्वभाविकै हो ।
ट आब थारु भासाम पत्रकारिता कर्ना थारु पत्रकार हुकन थप हौसला डेना उद्देस्यले थारु भासाम उचिट डिस्नेरी ओ लिपी टयार पार पर्ना आवस्यक बा । जेका कारण थारु पत्रकार हुकन थारु भासाम पत्रकारिता करबेर कुछ बाढा निह्वाय । ताकि थारु शब्द, लिपी ओ वर्णक प्रयोग थारु पत्रकार हुक्र आपन तयार पारल कार्यक्रम, समाचार, लेख, रचनाम निसंकोच प्रयोग कर सेकहीं । अस्सहेख हम्र ब्वालवेर ट थारु भासाम हमार लवजम बोल्ठी तर हम्र लिखबेर नेपाली लिपीक प्रयोग कर्ठी काजेकि हमार थारु हुकनक आपन लिपी नैहो । जस्टक काठमाडौं उपत्यकाम नेवार जातीक बाहुल बा ओ नेवार भासा बोल्जाइट ओ हुक्र आपन छुट्ट लिपी तयार पार सेक्ल बाट । ट आब हमार थारु भासाम और समुदाय हुकनक का प्रश्न उठ सेक्ठा कलसे हम्र बोल्टी आइल थारु शब्द, थारु भासा हो कि नाहीँ ? ओ असिन प्रश्न उठ्ना फें एक हिसाबले स्वभाविकै फें हो । काजेकी हम्र ब्वालबेर थारु भासा, लवज प्रयोग कर्लसे फें हम्र लिखबेर ट और भासाक लिपी प्रयोग कर्टी आइल बाटी । हुइना ट बर्दियाक बासगढी नगरपालिकाम थारु भासाह कामकाजी भासाक रुपम घोषणा कैसेक्ल बा तर घोषणा कैखकेल कुछ फें उपलब्धी हुइ जसिन नि लागट । काजेकी थारु भासाम एकरुपता जो नैहो, एक्क शब्दफें फरक फरक अर्थ लग्ठा ओ सब्से भारी बात थारु भासाह कामकाजी भासाक रुपम घोषणा ट कैगिल तर थारु भासा जाट्टीक जो कामकाजी भासाक रुपम आघ बह्री ट ? का थारुहुक्र जो थारु भासाम बिज्ञ बाट ट ? जबकि थारु मनै जो ठेट थारु भासा ब्वाल निस्याकट कलसे कसिक थारु भासाह कामकाजी भासाक रुपम आघ बह्रल मान्जाइ ।
जबसम् हमा थारु हुकनक आपन थारु लिपी निरहि टबसम् थारु भासाह कामकाजक भासा बनिना कठिन बा । उहोहोंर्से सब्से पहिला ट थारु लिपीक विकास करपैना जरुरी बा । अस्सहेख संख्यात्मक रुपम कम मात्राम रहल थारु पत्रकार हुकनक संख्या बह्राइक लाग फें थारु भासाविद, संस्कृतविद ओ थारु समाजक ओ थारु भासाम लम्मा समयसम् पत्रकारिता कर्टी आईल पत्रकार हुकन प्रशिक्षक रुपम ढैख भर्खर भर्खर थारु भासाम पत्रकारिता कर्टी आइल पत्रकार हुकन क्षमता अभिवृद्धी तालिम सञ्चालन करपर्ना आवस्यक बा । जौन तालिम आयोजना करकलाग उचित बजेटक व्यवस्ठा स्थानीय सरकार, नगरपालिका, उप–महानगरपालिका, महानगरपालिका, गाउँपालिकासे माग कर पर्ठा । अत्रकेल निहोख थारु भासाम पत्रकारिता कर्टी आइल थारु पत्रकार हुकनक संख्या बह्राइक लाग, हौसला बह्राइक लाग ओ पत्रकारिता क्षेत्रह जो आपन पेसा बनाइकलाग थारु पत्रकार हुकन सम्बन्धित सञ्चारमाध्यमसे कम्तीम पत्रकार हुकनक पारिश्रमिकक ब्यवस्थाक माग करपर्ना आवस्यक बा । ओ थारु पत्रकारक पहुँच फें पत्रकार महासंघसम् पुगाइ पर्ना आवस्यक बा । थारु पत्रकार हुक्र पाठक ओ श्रोता हुकनक मन जिटकलाग ओ अप्न लम्मा समयसम् थारु भासाम पत्रकारिता करकलाग अप्न लगनसिल ओ दृढविश्वासले नियमित रुपम पत्रकारिता कर पर्ठा ओ अप्न समाजक ऐना बन पर्ठा । काजेकी समाजह मजा डगरहोंर डोरैना काम पत्रकारके हो ।
सबि थारु
दांग